پویا محمدی مردخه - گروه گیاه پزشکی دانشگاه آزاد دامغان
همایون افشاری آزاد - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

بیماری پوسیدگی اسکلرو تینیای ریشه، طوقه، ساقه و طبق از بیماری های مهم آفتابگردان می باشد عامل بیماری Sclerotinia sclerotiorum (Lib) de Bary می تواند در مراحل مختلف رشد به گیاه حمله کرده و خسارت سنگینی به این محصول وارد سازد، در این تحقیق امکان کنترل بیماری در مراحل اولیه رشد گیاه با استفاده از کمپوست غنی شده با میکروارگانیسم های آنتاگونیست، بررسی شد. نخست در شرایط آزمایشگاه جدایه های باکتریایی شامل 16 جدایه Bacillus subtilis و 14 جدایه psedomonas fluorescen و همچنین 10 جدایه از قارچ های Trichoderma harzianumم و Talaromyces flavus از ریزو سفر بوته های کلزا جداسازی گردیدند. در مرحله بعد اثرات آنتاگونیستی آن ها روی عامل بیماری در آزمایشگاه به روش کشت متقابل بررسی گردید. از بین کل میکروارگانیسم ها تعداد 10 جدایه شامل 4 جدایه B. subtiils، 4 جدایه P.fluorescen ، 1 جدایه T. harzianum و 1 جدایه T. flavus برای آزمایشات گلخانه انتخاب و در کمپوست تکثیر گردید. تیمارهای مزبور به خاک گلدان های آلوده به عامل بیماری اضافه شد و تاثیر آنها در کاهش آلودگی طوقه و شاخص های رشد گیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر شاخص آلودگی کلیه تیمارها به استثنای B10 با 5 درصد آلودگی در مقایسه با رشد آلوده با 45 درصد آلودگی اختلاف معنی دار داشته اند از نظر وزن تر کل، کلیه تیمارها به استثنای ps69 و ps51 با 13/1 تا 9/2 گرم وزن تر در م قایسه با شاهد آلوده یا 8/1 گرم وزن تر اختلاف معنی دار داشته و نسبت به آن برتر بودند از نظر وزن خشک کل، کلیه جدایه های با سیلوسی با وزن خشک 3/6 تا 2/6 در مقایسه با شاهد آلوده با وزن خشک 1/97 گرم اختلاف معنی دار داشته و برتر بوده اند از نظر طول کل کلیه تیمارها با طول کل 86/6 تا 76/1 سانتی متر به استثنای Tr6 با طول 73/3 با شاهد آلوده با طول کل 72/5 سانتی متر اختلاف معنی دار داشته و برتر بوده اند بدین ترتیب میکروارگانیسم ها با شاهد آلوده اختلاف معنی دار داشته اند و هم با شاهد سالم و باعث کاهش آلودگی گیاه شده و از طرف دیگر می توانند باعث افزایش رشد گیاه شوند.

کنترل بیولوژیک ، S. Sclerotiorum، پوسیدگی طوقه و ریشه، آنتاگونیست