معصومه منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
جواد سوسنی - استادیار گروه جنگلداری دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
ضیاء الدین باده یان - استادیار گروه جنگلداری دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی محصولات فرعی در صورت تدوین روش های درست بهره برداری از این منابع با مشارکت مردم تولید و استمرار این فرآورده ها تضمین خواهد شد. همچنین به علت اینکه منبع درآمد مستمری برای مردم خواهد بود تعلق خاطری به وجود خواهد آمد که در نهایت منجر به حفاظت مستمر منبع تولید (جنگل) 0واهد شد انجام این اصل بدون شناخت ویژگی های کمی و کیفی فرآورده های غیرچوبی جنگل و شناسایی روش صحیح بهره برداری از این محصولات امکان پذیر نخواهد بود. جنگل های زاگرس رویشگاه یکی از گونه های درختی با ارزش به نام پست9ه وحشی (بنه) می باشد که از گذشته های دو مورد بهره برداری ساکنین این مناطق قرار می گرفته است. بنه گیاهی است دو پایه که علاوه بر محصول چوبی یکی از گونه های تولید کننده محصولات فرعی (سقز) می باشد و همچنین از شاخ و برگ آن جهت تعلیف دام در غرب کشور (زاگرس) استفاده می شود. هدف از این تحقیق شناخت اهمیت محصولات فرعی گونه های درختی مخلتف در سطح جنگل ها و نیز شناساندن اهمیت درختان در کاربری هایی مانند تعلیف دام، حفاظت و جلوگیریاز فرسایش ، تلطیف آب و هوا و غیره می باشد. بررسی ها نشان می دهد که در میان محصولات درخت بنه سقز بالاترین سهم را دارا می باشد و همواره بهره برداری فراوانی از آن می شود. همین امر موجب شده که زادآوری این گونه به خطر بیفتد نتایج این بررسی پیشنهاد می کند که به جای متوقف کردن بهره برداری از این محصول فرعی از دیگر محصولات ان که حتی از ارزش اقتصادی بالاتری نسبت به سقز برخوردار می باشند استفاده شود. روغن تریانتین و میوه بنه از محصولاتی هستند که علاوه بر ارزش دارویی دارای ارزش اقتصادی فراوانی نیز می باشند که سالانه می تواند منبع درآمد مهمی برای ساکنان این مناطق باشد.

جنگل های زاگرس، استان لرستان، بنه، تربانتین، سقز