سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال اختلالات روانی بزهکاران

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: سومین کنفرانس بین المللی حقوق، مدیریت، علوم تربیتی، روانشناسی و مدیریت برنامه ریزی آموزشی
  • کد COI اختصاصی: EMACO03_134
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 34
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نیلوفر مرادی

مهدی کیان مهر

سمیرا ملکی

چکیده

موضوع مسئولیت کیفری مجرمین یکی از موضوعات مهم در حقوق جزا می باشد و از بارزترین عوامل رافع مسئولیت کیفری، جنون است که برخی از مصادیق اختلالات روانی از جمله آن محسوب می شوند و گاهی فرد تحت تاثیر این اختلالات روانی که حتی شاید از فرایند آن ناآگاه باشد مرتکب جرم می شود. در ماده ۱۴۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ عنوان شده: «هرگاه مرتکب در زمان ارتکاب جرم دچار اختلال روانی بوده به نحوی که فاقد اراده یا قوه تمییز باشد مجنون محسوب می شود و مسئولیت کیفری ندارد» مفهوم جنون دارای دامنه وسیعی بوده و برای جنون و حالات نزدیک به آن ضابطه و معیار مشخصی تعریف نشده و اینکه چه اختلال روانی شامل این عنوان می شود مستلزم ارجاع این امر توسط مقام قضایی و بررسی آن توسط پزشکی قانونی است که متاسفانه در عمل به علت سکوت قانون گذار در این خصوص و از طرفی دیگر به علت کثرت پرونده ها، خواستن آمار کمی در پایان هر ماه از قضات، عدم وقت گذاری مناسب و عدم دانش کافی، رویه را به سمت سیاست جنایی در تعریف و مفهوم مضیق سوق داده و قضات نگاهی صرفا قانونی به این قضیه دارند. در حالی که سیاست جنایی تقنینی کشورها برگرفته از یافته های حقوق کیفری و مرتبط با سایر علوم مثل جرم شناسی، جامعه شناسی جنایی و روان شناسی جنایی بوده که حقوق جنایی با تعیین رفتارهای مجرمانه و اتخاذ راهکارهای مقابله با آن اعم از کیفری یا غیرکیفری درصدد پیشگیری از ارتکاب و تکرار جرم در جامعه و اصلاح و درمان و بازسازی مرتکبین است. امروزه حق بر بازپروری از حقوق شهروندی محسوب شده و شهروندی که متاثر از عوامل بیوژنیک، سایکوژنیک و سوشیاژنیک دچار تباهی های درونی است و توان انطباق با اجتماع را ندارد باید با توجه به اصل فردی کردن مجازات ها و تشکیل پرونده شخصیت برای وی، با بازپروری و اصلاح بعنوان یک شهروند جامعه مدار به آغوش جامعه بازگردد و این نوسازی مجرم محقق نمی شود مگر با اطلاع از قوانین جزایی و جنبه های روانپزشکی شخصیت او.

کلیدواژه ها

اختلالات روانی, جنون, سیاست جنایی تقنینی, مسئولیت کیفری, بازسازی مجرمین, پرونده شخصیت

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.