بررسی نقش شوراهای اسلامی شهر کلانشهر اراک در نظارت حقوقی بر عملکرد شهرداری

شوراهای اسلامی شهر، به موجب اصل ۱۰۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نهادهای نمایندگی مردم در سطح محلی محسوب می شوند و یکی از مهم ترین وظایف آن ها، نظارت حقوقی بر عملکرد شهرداری است. با این حال، در عمل، اثربخشی این نظارت همواره با چالش های ساختاری، حقوقی و فرهنگی مواجه بوده است. این پژوهش با روش تطبیقی-تحلیلی و با استفاده از تحلیل اسناد قانونی، آرای قضایی و مصاحبه با اعضای شورای اسلامی شهر اراک (دوره های پنجم تا هفتم)، به بررسی گستره، محدودیت ها و عملکرد واقعی این نظارت می پردازد. یافته ها نشان می دهد که هرچند شورای شهر اراک از نظر قانونی اختیارات گسترده ای در زمینه نظارت بر بودجه، مناقصات، برنامه ریزی و عملکرد اجرایی شهرداری دارد، اما ضعف در آگاهی حقوقی اعضای شورا، عدم دسترسی به اطلاعات کامل، فشارهای سیاسی-اداری و نبود مکانیزم های اجرایی برای اعمال تصمیمات نظارتی، اثربخشی این نظارت را به شدت کاهش داده است. این مقاله پیشنهاد می کند که برای تقویت نقش شورا به عنوان نهادی پاسخگو و موثر، لازم است اصلاحاتی در سطح آموزشی، ساختاری و قانونی صورت پذیرد تا نظارت شورا از حالت «نمادین» خارج شده و به ابزاری واقعی برای حکمرانی خوب شهری تبدیل گردد.

کلیدواژه ها:

شورای اسلامی شهر ، نظارت حقوقی ، شهرداری اراک ، اختیارات شورا ، حکمرانی محلی ، حقوق شهری ، پاسخگویی شهری