شکل گیری رفتار تقلیدی در دانش آموزان بر اثر سبک گفتار و رفتار معلم

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و مرور نظام مند مطالعات موجود پیرامون نقش سبک گفتار و رفتار معلمان در شکل گیری رفتار تقلیدی دانش آموزان انجام شده است. این پژوهش از نوع تحلیلی–مروری نظام مند است که با استفاده از منابع بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۳ در پایگاه های علمی SID، MagIran، نورمگز، ISC، و Google Scholar انجام شده است. در این مطالعه، ۵۵ منبع علمی معتبر انتخاب و بر اساس روش کدگذاری موضوعی تطبیقی با استفاده از مدل های مفهومی یادگیری اجتماعی بندورا (Bandura, ۱۹۸۶) و نظریه تاثیر مربیگری ارتباطی فریدمن (Friedman, ۲۰۱۰) تحلیل شد. نتایج نشان می دهد که سبک گفتار و رفتار معلم، نه تنها بر یادگیری شناختی بلکه بر شکل گیری سازوکارهای تقلید هیجانی، اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان نیز تاثیر مستقیم دارد. بر اساس یافته ها، حدود ۷۲٪ از پژوهش های داخلی و ۸۰٪ از مطالعات بین المللی تاکید دارند که الگوی ارتباطی معلم (نحوه ی گفتار، آهنگ صدا، شیوه ی واکنش به خطا، و رفتار غیرکلامی) در شکل دهی رفتار تقلیدی دانش آموزان نقش قوی دارد (صالحی، ۱۴۰۲؛ غفاری، ۱۳۹۹؛ Bandura, ۱۹۸۶). همچنین، سبک گفتار گرم، تشویقی و سازنده باعث ارتقای خودتنظیمی و شکل گیری الگوهای اخلاقی مثبت در دانش آموزان می شود (نادرپور و همکاران، ۱۴۰۱). در مقابل، گفتار تحقیرآمیز یا رفتار اقتدارگرایانه، الگوهای منفی چون پرخاشگری و بی اعتمادی را بازتولید می کند (Ahmadi et al., ۲۰۲۰). نتیجه گیری کلی این مرور نشان می دهد که رفتار و گفتار معلم به مثابه «آیین مدرسه» عمل می کند و فراتر از آموزش شناختی، در شکل دهی شخصیت اجتماعی دانش آموزان موثر است. بر این اساس، بازآموزی معلمان در مهارت های ارتباطی و آموزش تاثیرات غیرکلامی رفتار آنان می تواند یکی از محورهای کلیدی برای اصلاح نظام تربیتی مدارس کشور باشد.

کلیدواژه ها:

تقلید ، سبک گفتار ، رفتار معلم ، یادگیری اجتماعی ، مدرسه