آزمون تست جوانه زنی ژنوتیپ های نخود تحت شرایط تنش خشکی

آزمایش مذکور به منظور بررسی جوانه زنی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی 15 ژنوتیپ نخود در دو محیط بدون تنش و تنش خشکی اجرا گردید. برای انجام این آزمایش ابتدا کلیه بذرها و ظروف توسط اتوکلاو ضدعفونی شد. تست جوانه زنی در داخل پتری دیش هایی با قطر 9 سانتی متر و برای هر نمونه بطور جداگانه انجام گردید، به طوریکه هر نمونه دارای 10 بذر بود. درون هر پتری دیش یک کاغذ صافی استریل شده گذاشته و به میزان 10 سی سی آب مقطر به ظروف آزمایش افزوده و بذور را به صورت منظم بر روی کاغذ صافی قرار داده، سپس ظروف به داخل انکوباتور با دمای 1±20 درجه سانتیگراد منتقل شدند و در نهایت پس از مدت یک هفته تعداد بذرهای جوانه زده از هر پتری در تکرارهای R1 تا R3 برای هر ژنوتیپ یادداشت گردید. مقایسه میانگین ها نشان داد تعداد روز تا جوانه زنی از 12 تا 18 متغیر است و ژنوتیپ های ILC1799 و هاشم بترتیب کمترین و بیشترین تعداد روز از کاشت تا جوانه زنی را دارا بودند. تعداد روز تا 50 درصد گلدهی دارای میانگینی برابر با 76/07 روز بود. که بیشترین آن مربوط به رقم هاشم (74 روز) و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ ILC1799 (64 روز) بود. صفت روز تا 50 درصد غلاف دهی دامنه ای بین 73 تا 83 را نشان داد که ژنوتیپ ILC1799 و رقم هاشم به ترتیب کمترین و بیشترین مقادیر را دارا بودند. ژنوتیپ ILC1799 برای سه صفت روز تا جوانه زنی، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا 50 درصد غلاف دهی نسبت به رقم شاهد (آزاد) برتر بود و این برتری در سطح احتمال 1% معنی دار نشان داد. کمترین مقدار روز تا رسیدن مربوط به بیونیج (103 روز) و بیشترین روز تا رسیدن مربوط به هاشم (120 روز) بود. یعنی بیونیج زودرس ترین و هاشم دیررس ترین بدند. ضمن اینکه بیونیج نسبت به شاهد زودرس تر و این زودرسی در سطح احتمال 1% معنی دار بود. نتایج تجزیه واریانس در شرایط تنش نشان داد که بینارقام برای صفت عملکرد دانه در سطح احتمال 5% و برای صفات روز تا جوانه زنی، روز تا 50% گلدهی، روز تا 50% غلاف دهی، روز تا رسیدن، اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. یعنی تنوع ژنتیکی برای صفات فوق در بین ارقام وجود دارد و می توان از این تنوع در پیشبرد اهداف و برنامه ای اصلاحی بهره جست.

کلیدواژه ها:

آزمون ، تست جوانه زنی ، تنش خشکی ، نخود