حسین نهتانی - دانشجوی سابق کارشناسی زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل
نفیسه مهدی نژاد - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

به منظور مطالعه آثار تنش شوری بر جوانه زنی و برخی از صفات فیزیولوژیکی ارقام گندم بومی سیستان، آزمایشی در سال 1387 در دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح های کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ترکیبات تیماری شامل سه رقم هامون، پیشتاز و فلات و چهار سطح شوری صفر (شاهد)، 6، 12 و 18 دسی زیمنس بر متر بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که سطوح مختلف شوری اثر معنی داری را بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقجه، طول ریشچه، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک دانه و میزان تجمع کربوهیدرات و پرولین در پایان مرحله جوانه زنی داشتند (در سطح 5%) با افزایش تنش شوری کلیه صفات اجزای جوانه زنی کاهش یافتند به گونه ای که بالاترین میزان هر یک از صفات متعلق به تیمار شاهد و کمترین آن متعلق به تیمار 18 دسی زیمنس بر متر بود و تنها وزن خشک دانه، کربوهیدرات و پرولین با افزایش غلظت نمک به طور معنی داری افزایش یافتند. مقایه میانگین ها نشانداد تنها درصد جوانه زنی کمتر تحت تأثیر سطوح شوری و وزن خشک گیاهچه به همراه اندوخته دانه تحت تأثیر شوری قرار نگرفت. همچنین اختلافاتی بین ارقام از نظر کلیه صفات مورد مطالعه (به استثنای طول ریشچه) ملاحظه شد (در سطح 5%). با این وجود مقایسه میانگین ها نشان داد که در مرحله جوانه زنی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه رقم فلات مقاوم ترین و هامون حساسترین، اما در سطح شوری 18 دسی زیمنس بر متر پیشتاز حساسترین بود.

شوری، جوانه زنی، پرولین، کربوهیدرات، گندم