تحلیل تاثیر "فضای فیزیکی کلاس درس" بر خلاقیت و اضطراب دانش آموزان دوره ابتدایی با رویکرد معماری روان شناختی

هدف این پژوهش، تحلیل تاثیر عناصر فضای فیزیکی کلاس درس شامل نور، رنگ، چیدمان مبلمان، تهویه و فضای سبز بر میزان خلاقیت و سطح اضطراب دانش آموزان دوره ابتدایی بود. این مطالعه از نوع کاربردی و با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه سوم تا پنجم ابتدایی شهرستان مهاباد در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد ۲۸۰ دانش آموز از ۱۰ کلاس درس مختلف انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه خلاقیت تورنس (فرع تصویری)، پرسشنامه اضطراب اسپنس کودکان (SCAS) و چک لیست محقق ساخته ارزیابی محیط فیزیکی کلاس استفاده شد. روایی ابزارها توسط متخصصان و پایایی آنها through ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب ۰.۸۲ ،۰.۷۹ و ۰.۸۷تایید گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین مولفه های محیط فیزیکی مطلوب (نور طبیعی کافی، رنگ های گرم و چیدمان منعطف) با افزایش خلاقیت (r=۰/۴۳) و کاهش اضطراب (r=-۰/۵۱) رابطه معناداری وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای محیط فیزیکی در مجموع ۳۴ درصد از واریانس خلاقیت و ۳۹ درصد از واریانس اضطراب را تبیین می کنند. این نتایج بر اهمیت طراحی هوشمندانه فضای فیزیکی کلاس های درس دوره ابتدایی بر اساس اصول معماری روان شناختی به عنوان یک راهکار موثر در ارتقای خلاقیت و کاهش اضطراب دانش آموزان تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

فضای فیزیکی کلاس ، خلاقیت ، اضطراب ، دانش آموزان ابتدایی ، معماری روان شناختی