تمنای دوزخ (بازجست نگاه و نگرش عرفا به دوزخ)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره: 20، شماره: 77
  • کد COI اختصاصی: JR_MMJ-20-77_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 3
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محسن حسینی موخر

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

پروین نقدی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

< p class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: ۰mm; text-align: justify; line-height: ۸۰%; direction: rtl; unicode-bidi: embed;"> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> شطحیات در اصطلاح عرفان و تصوف، کلمات و سخنانی است که عارفان در حال وجد، ذوق، مستی و بی< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> خودی بر زبان می< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> آورند که گاهی کفرآمیز و خلاف آموزه های الهی است. یکی از این شطحیات تمنای دوزخ است. در واقع نگاه عارفان به دوزخ نگاهی متناقض نماست. آنان باور دارند که می< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> توان با شکستن الگوهای منفی نسبت به دوزخ به حقیقت دست یافت.< span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> مشایخ متصوفه در موقعیت های مختلف با انگیزه های گوناگون این شطح را بر زبان رانده< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> اند و دلایل و انگیزه های گوناگونی را برای ورود به دوزخ بیان داشته اند. نویسندگان پژوهش حاضر با روش تحلیلی تطبیقی و با هدف بازجست نگرش عرفا به دوزخ< span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> به بررسی و تحلیل متون مختلف نثر عرفانی تا قرن هفتم پرداخته اند. از دلایل و انگیزه< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> های دوزخ طلبی عارفان می< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> توان موارد ذیل اشاره کرد: طلب شفاعت برای خلق، ایثار و شفقت، مفاخره به قدرت معنوی، رضا به قضای الهی، بی< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> اعتنایی به دوزخ، شوق وصال دوست؛ این طرز نگاه به دوزخ در میان اقوال عرفا، در تذکره< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> الاولیا بیشتر از سایر کتب عرفانی به چشم می< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> خورد و دوزخ< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> طلبی در سخنان مشایخ بزرگی چون خرقانی، بایزید، شبلی نسبت به دیگر عرفا، بسامد بیشتری دارد< /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۴.۰pt; line-height: ۸۰%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: 'B Lotus'; mso-font-kerning: ۰pt; mso-ligatures: none; mso-bidi-language: FA;"> . < /span> < /p>

کلیدواژه ها

دوزخ، شطح، نثر عرفانی، شبلی، خرقانی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.