تقویت حافظه فعال دانش آموزان ابتدایی با استفاده از تمرین های شناختی و آموزشی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تمرین های شناختی و آموزشی بر تقویت حافظه فعال دانش آموزان دوره ابتدایی است. حافظه فعال به عنوان یکی از مولفه های کلیدی کارکردهای اجرایی، نقشی اساسی در پردازش اطلاعات، درک مطلب، حل مسئله و یادگیری تحصیلی دارد. ضعف در این نوع حافظه می تواند منجر به افت تحصیلی، کاهش تمرکز و ناتوانی در به کارگیری راهبردهای یادگیری شود. از این رو، طراحی مداخلات آموزشی مبتنی بر تمرین های شناختی می تواند در بهبود ظرفیت حافظه فعال نقش موثری ایفا کند.پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی یکی از مدارس شهر ... در سال تحصیلی ... بود. از میان آنان ۴۰ نفر (۲۰ نفر در گروه آزمایش و ۲۰ نفر در گروه کنترل) به صورت تصادفی انتخاب شدند. گروه آزمایش طی هشت جلسه ۴۵ دقیقه ای تحت آموزش مجموعه ای از تمرین های شناختی شامل بازی های دیداری–فضایی، تمرین های به روزرسانی اطلاعات، تمرین های مهار پاسخ و تمرکز توجه قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل آموزش های معمول کلاسی را دریافت کرد. ابزار گردآوری داده ها شامل آزمون حافظه فعال عددی و دیداری–فضایی بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها نشان داد که اجرای تمرین های شناختی و آموزشی باعث افزایش معنادار عملکرد حافظه فعال در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد (p<۰.۰۵). همچنین، تحلیل نتایج نشان داد که تمرین های شناختی بر هر دو مولفه ی حافظه فعال دیداری–فضایی و واجی تاثیر مثبت و قابل توجهی دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، استفاده از تمرین های شناختی در محیط های آموزشی می تواند به عنوان راهکاری موثر در بهبود توانایی های شناختی و ارتقای عملکرد تحصیلی دانش آموزان ابتدایی مورد توجه معلمان و برنامه ریزان آموزشی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

حافظه فعال ، تمرین های شناختی ، کارکردهای اجرایی ، آموزش ابتدایی ، توانایی های یادگیری