تحلیل رهیافت های اقتصادی در آیات ۱۵۳-۱۵۱ سوره انعام (با تاکید بر منع فقر، مدیریت مال یتیم و عدالت در معاملات)
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات تفسیری آلاءالرحمن، دوره: 3، شماره: 9
- کد COI اختصاصی: JR_ALA-3-9_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 15
نویسندگان
پژوهشگر پسا دکتری، علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد
فارغ التحصیل دکتری، گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد.
چکیده
آیات ۱۵۱تا ۱۵۳ سوره انعام، به عنوان وصایای بنیادین و «محکمات» قرآنی، رهنمودهای اقتصادی مهمی ارائه می دهند؛ اما با وجود توجه مفسران و مولفان کتب فقه القرآن نسبت به آنها، ارائه تحلیلی نظام مند در مورد آن ها برای تبیین بنیان های یک نظام اقتصادی عدالت محور، کمتر کاویده شده است. این پژوهش با هدف استخراج و تبیین اصول اقتصادی این آیات، به ویژه در مقابله با فقر، مدیریت مال یتیم، و عدالت در معاملات، در پی پاسخ به این سوال اصلی است که آیات مذکور چه مبانی و راهکارهای عملی برای نظام اقتصادی عادلانه و منطبق با «صراط مستقیم» ارائه می دهند؟ با رویکرد تفسیری-تحلیلی و روش تحلیل محتوای کیفی متون تفسیری و آثار فقه القرآن، نتایج نشان می دهد آیات مذکور، ضمن تحریم قتل فرزندان از بیم فقر (املاق) با تاکید بر رازقیت الهی، بر لزوم حفاظت و رشد مال یتیم «بالتی هی احسن» تا بلوغ و رشد عقلی و وجوب رعایت کامل و عادلانه کیل و میزان «بالقسط» در مبادلات تاکید دارند. همچنین، ضرورت عدالت در گفتار (ولو کان ذا قربی) و وفای به عهود (از جمله قراردادهای اقتصادی) به عنوان ارکان اعتماد و سلامت روابط اقتصادی تبیین شده است. تحلیل آیه ۱۵۳، این رهنمودها را جزء لاینفک «صراط مستقیم» و التزام به آن ها را مسیر دستیابی به تقوا و زیربنای نظام اقتصادی عادلانه معرفی می کند.کلیدواژه ها
آیات اقتصادی, فقه القرآن, منع فقر, عدالت در معاملات, صراط مستقیم اقتصادی, وصایای عشراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.