تفکیک اجتماعی فضایی در شهر اراک: تحلیل نابرابری در دسترسی به خدمات شهری

سال انتشار: 1404
محل انتشار: هجدهمین کنفرانس ملی پژوهش های نوین در تعلیم و تربیت، روانشناسی، فقه و حقوق و علوم اجتماعی
کد COI اختصاصی: ABUCONPA18_304
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 43

نویسندگان

شهرداری اراک

چکیده

تفکیک اجتماعی-فضایی (Socio-spatial Segregation) به عنوان یکی از چالش های ساختاری شهرهای در حال توسعه، منجر به نابرابری در دسترسی به خدمات شهری، کاهش عدالت فضایی و تشدید فقر شهری می شود. این پژوهش با هدف تحلیل الگوهای تفکیک اجتماعی-فضایی و سنجش نابرابری در دسترسی به خدمات شهری در شهر اراک انجام شده است. روش تحقیق ترکیبی بوده و داده ها از طریق تحلیل آمارهای رسمی (مرکز آمار ایران، شهرداری اراک)، مشاهده میدانی در ۱۵ محله و پرسشنامه از ۴۰۰ شهروند جمع آوری شد. شاخص های «ضریب جینی»، «شاخص دیسیمیلاریت» و «تحلیل GIS» برای سنجش نابرابری به کار گرفته شدند. یافته ها نشان می دهد که شهر اراک دارای الگویی از تفکیک مرکز-پیرامون است: محله های مرکزی (مانند چهارسوق، میدان امام) دسترسی بالایی به خدمات آموزشی، درمانی، فرهنگی و فضاهای سبز دارند، در حالی که محله های پیرامونی (به ویژه جنوب و جنوب غرب شهر) با کمبود شدید خدمات مواجه اند. شاخص جینی دسترسی به خدمات شهری در اراک ۰.۴۲ محاسبه شد که نشان دهنده نابرابری متوسط تا بالا است. پیشنهاد می شود شهرداری اراک با تدوین «سیاست های عدالت محور شهری» و تخصیص هدفمند بودجه به مناطق محروم، گامی موثر در جهت کاهش شکاف فضایی-اجتماعی بردارد.

کلیدواژه ها

تفکیک اجتماعی-فضایی، عدالت فضایی، خدمات شهری، نابرابری شهری، شهرداری اراک، تحلیل GIS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.