توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و حرکت به سوی شهر هوشمند

با گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، مفاهیم نوینی همچون شهر هوشمند به عنوان پاسخی راهبردی به چالش های شهری نظیر ازدحام، آلودگی، ناکارآمدی منابع و ضعف در مدیریت شهری مطرح شده اند. شهر هوشمند، شهری است که با بهره گیری هوشمندانه از فناوری های نوین، بهبود کیفیت زندگی شهروندان، ارتقای بهره وری خدمات شهری و تحقق توسعه پایدار را دنبال می کند. تحقق این هدف مستلزم ایجاد و توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات است؛ زیرساخت هایی که نه تنها امکان گردآوری، تحلیل و تبادل داده ها را فراهم می کنند، بلکه پایه ای برای تصمیم گیری های هوشمند و مشارکت موثر شهروندان نیز به شمار می آیند.این مقاله با رویکردی تحلیلی-توصیفی، به بررسی مولفه ها و الزامات زیرساختی فناوری اطلاعات در مسیر حرکت به سوی شهر هوشمند می پردازد. در این راستا، جنبه هایی همچون شبکه های ارتباطی پرسرعت (مانند ۵G و فیبر نوری)، مراکز داده ابری، اینترنت اشیا (IoT)، کلان داده ها (Big Data)، امنیت سایبری و چارچوب های تعامل پذیر اطلاعاتی به عنوان ارکان حیاتی مورد توجه قرار گرفته اند. همچنین، تجربه های موفق جهانی در توسعه زیرساخت های فناورانه برای شهرهای هوشمند بررسی شده و چالش هایی نظیر شکاف دیجیتال، کمبود سرمایه گذاری، نبود استانداردهای جامع، ملاحظات حریم خصوصی و مدیریت تغییرات اجتماعی تحلیل می گردد.در پایان، بر نقش حیاتی نهادهای حاکمیتی، بخش خصوصی و مشارکت مردمی در تحقق این گذار فناورانه تاکید می شود و راهکارهایی برای برنامه ریزی و پیاده سازی زیرساخت های پایدار و هوشمند در بستر شهری ایران ارائه می گردد. یافته های این پژوهش می تواند به عنوان راهنمایی برای سیاست گذاران، مدیران شهری و برنامه ریزان فناوری در راستای توسعه شهرهای هوشمند و پاسخ گویی به نیازهای آینده جوامع شهری مورد استفاده قرار گیرد.