مقایسه یادگیری دانش آموزان با روش سنتی و روش فعال (دانش آموز محور)

در دهه های اخیر، تحول در نظریه های یادگیری و تغییر نیازهای دانش آموزان، توجه نظام های آموزشی را به سوی استفاده از روش های تدریس نوین و فعال معطوف کرده است. روش های سنتی که مبتنی بر انتقال مستقیم اطلاعات از سوی معلم و دریافت منفعلانه از سوی دانش آموز هستند، اگرچه ساختارمند و رایج اند، اما در بسیاری موارد نتوانسته اند پاسخگوی نیازهای یادگیری عمیق، خلاقانه و مشارکتی دانش آموزان در دنیای پیچیده امروز باشند. در مقابل، روش های تدریس فعال که بر نقش آفرینی، تعامل، کشف، حل مسئله و یادگیری تعاملی تاکید دارند، به عنوان رویکردی موثر برای ارتقاء یادگیری معنادار مورد توجه قرار گرفته اند.پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان یادگیری دانش آموزان در دو شیوه آموزشی سنتی و فعال انجام شده است. روش تحقیق، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش است. جامعه آماری، دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در یکی از مدارس شهر شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل آزمون پیشرفت تحصیلی (با تاکید بر سطوح مختلف شناختی) و پرسش نامه درگیری شناختی بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری مناسب (t مستقل و تحلیل واریانس) تحلیل شد.یافته ها حاکی از آن است که دانش آموزانی که با روش فعال آموزش دیدند، به طور معناداری عملکرد بهتری در آزمون های یادگیری، درک مفهومی و توانایی انتقال دانش از خود نشان دادند. همچنین سطح مشارکت، انگیزه یادگیری و اعتماد به نفس در گروه آموزش دیده با روش فعال، به مراتب بالاتر از گروهی بود که با روش سنتی آموزش دیده بودند. این نتایج، ضرورت بازاندیشی در شیوه های مرسوم تدریس و حرکت به سمت راهبردهای دانش آموزمحور را بیش از پیش نشان می دهد.پژوهش حاضر می تواند به عنوان مستند علمی در اختیار معلمان، مدیران آموزشی، سیاست گذاران و طراحان برنامه درسی قرار گیرد تا زمینه ساز ارتقاء کیفیت یادگیری و توسعه مهارت های قرن بیست و یکمی در نظام آموزش ابتدایی شود.