تاثیر مشارکت والدین در امور مدرسه بر رفتارهای اجتماعی-عاطفی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان

مشارکت والدین در امور مدرسه به مثابه یک متغیر بنیادین در اکوسیستم آموزشی، به عنوان یکی از مهم ترین پیش بینی کننده های موفقیت همه جانبه دانش آموزان، همواره مورد توجه پژوهشگران تعلیم و تربیت قرار گرفته است. این مفهوم فراتر از حضور صرف در جلسات اولیا و مربیان بوده و طیف وسیعی از فعالیت ها نظیر ارتباط مستمر با معلمین، کمک به انجام تکالیف درسی در منزل، ایجاد محیط خانوادگی حامی یادگیری، و داوطلب شدن در فعالیت های فوق برنامه مدرسه را در بر می گیرد. پژوهش های متعدد نشان می دهند که تعامل موثر و هم افزای خانه و مدرسه نه تنها بر نتایج تحصیلی، بلکه به طور عمده بر توسعه رفتارهای اجتماعی-عاطفی دانش آموزان تاثیرگذار است؛ رفتارهای اجتماعی-عاطفی شامل ظرفیت هایی نظیر خودآگاهی، مدیریت هیجانات، همدلی، مهارت های ارتباطی و توانایی حل تعارض هستند که سنگ بنای سازگاری موفقیت آمیز فرد در جامعه و مدرسه محسوب می شوند.در حوزه رفتارهای اجتماعی-عاطفی، میزان بالای مشارکت والدین به طور مستقیم به افزایش احساس امنیت و تعلق خاطر در دانش آموزان می انجامد. هنگامی که دانش آموزان درک می کنند که خانه و مدرسه هم صدا و هم جهت هستند، ثبات روان شناختی بیشتری کسب کرده و این امر منجر به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، افزایش عزت نفس و بهبود خودکارآمدی اجتماعی می شود. والدین فعال با الگوبرداری از مدیریت سازنده روابط با کادر مدرسه، به طور غیرمستقیم مهارت های حل مسئله و تاب آوری را در فرزندان خود تقویت می کنند. این تعاملات دوسویه، سرمایه ی اجتماعی مدرسه را افزایش داده و با فراهم آوردن یک فضای حمایتی، زمینه را برای ظهور رفتارهای مسئولیت پذیرانه و احترام به هنجارهای جمعی مهیا می سازد. به عبارت دیگر، مشارکت والدین به عنوان یک عامل محافظتی عمل کرده و با ترویج محیطی قابل پیش بینی و مراقبت گر، فرصت های کمتری برای بروز رفتارهای پرخطر و نامطلوب اجتماعی-عاطفی باقی می گذارد.همچنین، تاثیر مشارکت والدین بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان از طریق مکانیزم های چندگانه محقق می شود. این مشارکت نه تنها با نمرات بالاتر و عملکرد بهتر در آزمون های استاندارد همبستگی معناداری دارد، بلکه بر نرخ حضور در کلاس، انگیزه ی درونی برای یادگیری و کاهش آمار ترک تحصیل نیز تاثیرات مثبتی می گذارد. والدینی که به طور فعال در جریان اهداف آموزشی و پیشرفت فرزندان خود قرار دارند، می توانند انتظارات تحصیلی واقع بینانه تر و بالاتری را تعیین کنند که خود به عنوان یک متغیر میانجی انگیزشی عمل می کند. حمایت فعال والدین از یادگیری در خانه، به شکل نظارت بر انجام تکالیف، فراهم آوری منابع مطالعه و گفت وگو درباره ی محتوای درسی، نشان دهنده ی ارزش والایی است که خانواده برای آموزش قائل است؛ این ارزش گذاری درونی شده، منجر به افزایش تلاش و پشتکار دانش آموز می گردد. در نهایت، شواهد پژوهشی گویای این است که مشارکت هدفمند والدین به عنوان یکی از قوی ترین اهرم ها برای کاهش نابرابری های تحصیلی و ارتقاء دستاوردهای آموزشی در کلیه ی مقاطع و زمینه های اجتماعی-اقتصادی عمل می کند و کلید خلق نسل هایی با توانمندی های عاطفی-اجتماعی و تحصیلی متعادل است.

کلیدواژه ها:

مشارکت والدین ، موفقیت تحصیلی ، رفتارهای اجتماعی-عاطفی ، خودکارآمدی ، محیط کلاسی ، رابطه خانه و مدرسه