حسین حاتمی نژاد - عضوهیات علمی دانشگاه تهران،تهران،خیابان قدس،کوچه اذین،دانشکده جغرافیا
ایوب منوچهری میان دواب - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
حسین رفیعی مهر - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

افزایش ایمنی و امنیت محیط شهری در راستای تحقق شهر سالم و امن از مهمترین رویکردهایی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه ریزان و مسئولان شهری قرار گرفته است. هدف اول تحقیق ارایه مدلی برای تبیین ایمنی و امنیت شهر بر اساس شاخص های طراحی و کیفیت محیطی شهر ارائه شود. برای این منظور از مطالعات گذشته، مشابه و رویکرد CPTED استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه بوده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 306 مورد بوده است، نمونه گیری تحقیق نیز به صورت تصادفی طبقه ای بوده است. هدف دوم تحقیق بررسی و تحلیل شاخص های تبیین کننده ایمنی و امنیت در بافت های (روستایی، جدید، قدیم) شهر مراغه بوده است. برای انتخاب شاخص ها از مبانی نظری و ادبیات تحقیق استفاده شده است، در نهایت 10 قلمرو اصلی با 43 زیر قلمرو برای مولفه طراحی و کیفیت محیطی شهر انتخاب شده است. برای شناخت و تعیین ابعاد طراحی و کیفیت محیط شهری موثیر بر امنیت شهری از تحلیل عاملی استفاده شده است. برای بررسی و تحلیل تأثیر ابعاد طراحی و کیفیت محیط بر روی متغیر ایمنی و امنیت شهری از همبستگی پیرسون استفاده شد، همچنین از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی برای پیش بینی تأثیر متغیرهای تحقیق بر روی ایمنی و امنیت شهری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد عامل بهداشت و کیفیت محیط زیست شهری بیشترین تأثیر را بر روی متغیر ایمنی و امنیت شهری دارد. همچنین هر یک از عامل های تحقیق تأثیر متفاوتی در بافت های شهر مراغه دارند. به طور کلی می توان گفت که با استفاده از شاخص های طراحی و کیفیت محیط شهری میزان ایمنی و امنیت شهری را افزایش داد.

ایمنی، امنیت،طراحی، کیفیت محیطی، مراغه