مدارس زنجیره ای شکوه علم شهرستان ارومیه: چارچوب راهبردی برای توسعه شایستگی های کلیدی نسل آلفا در نظام تعلیم و تربیت ایران

هدف این پژوهش، طراحی و تبیین چارچوب راهبردی برای توسعه شایستگی های کلیدی نسل آلفا در مدارس زنجیره ای شکوه علم شهرستان ارومیه با رویکرد بومی سازی در نظام تعلیم و تربیت ایران است. این تحقیق، از نظر هدف، پژوهش کاربردی–توسعه ای و از نظر ماهیت و مسیر اجرا، ترکیبی (کیفی–کمی) اکتشافی متوالی با رویکرد عمل گرایی و راهبرد تحلیل مضمون و پیمایش انجام شد. جامعه آماری در مرحله کیفی شامل ۵ مدیر و ۲۵۰ معلم و در مرحله کمی شامل ۹۰۰ دانش آموز، ۲۵۰ معلم و ۵ مدیر بود. نمونه آماری در مرحله کیفی با روش هدفمند تا اشباع نظری شامل ۲۰ معلم و ۵ مدیر، و در مرحله کمی با روش طبقه ای متناسب، ۲۸۹ نفر (۲۲۵ دانش آموز، ۶۰ معلم، ۴ مدیر) بودند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساخته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته با پنج حوزه اصلی (محیط یادگیری، شیوه های تدریس، نوآوری، انگیزش، مهارت های قرن ۲۱) بود که روایی محتوایی آن با شاخص های CVR و CVI و روایی سازه ای با تحلیل عاملی تاییدی تایید شد (CVR>۰.۶۲، CVI>۰.۷۹). پایایی ابزار با آلفای کرونباخ (کل=۰.۹۰) و پایایی ترکیبی (CR=۰.۹۱) مورد تایید قرار گرفت. یافته ها نشان داد در مرحله کیفی ۱۰ شایستگی کلیدی شامل خلاقیت، تفکر انتقادی، همکاری، سواد دیجیتال، سواد رسانه ای، خودنظم دهی، تفکر محاسباتی، هوش هیجانی، انعطاف پذیری و مدیریت زمان استخراج شد. در مرحله کمی، همه فرضیات مبنی بر روابط مثبت و معنادار بین فناوری آموزشی، نوآوری تدریس، محیط یادگیری، انطباق برنامه و متغیرهای انگیزش، عملکرد تحصیلی، مهارت های قرن ۲۱ و رضایت شغلی معلمان تایید گردید. یافته های تلفیقی نشان داد بهبود محیط یادگیری، نوآوری، انگیزش و مهارت ها به صورت متقابل یکدیگر را تقویت کرده و پایه های مدل بومی یادگیری توانمند را شکل داده اند. بنابراین می توان نتیجه گرفت مدل بومی یادگیری توانمند، با تمرکز بر چهار محور زیرساخت، منابع انسانی، فرآیند آموزشی و فرهنگ سازمانی، می تواند مسیر گذار از آموزش سنتی به یادگیری نسل آلفا را هموار ساخته و ظرفیت مدارس را برای پرورش شایستگی های پایدار و آمادگی مواجهه با آینده ارتقا دهد.

کلیدواژه ها:

چارچوب راهبردی توسعه ، شایستگی های کلیدی ، نسل آلفا ، نظام تعلیم و تربیت ، مدارس زنجیره ای شکوه علم