سیده لیلا حجتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا واحد تهران مرکز
سعید شریفی - دانش آموخته کارشناسی محیط زیست-دانشگاه گیلان
فرزاد ستوهیان - دانشگاه گیلان

حوضه آبخیز قلعه رودخان در بخش جنوبی شهرستان فومن قرار دارد این حوضه دارای امتداد غربی و شرقی است و قسمت اعظم گستره آن از واحد کوهستان تشکیل شده و واحدهای دیگر به صورت نوارهای باریک در داخل آن دیده می شود. در بخش کوهستانی و خصوصا در مناطق روستایی این حوضه ناپایداری و لغزش زمین به دفعات اتفاق افتاده است. در این دامنه ها شیب توپوگرافی بسیار زیاد بوده و پوشش گیاهی نسبتا کم سبب گردیده که تخریب و فرسایش در این دامنه ها بسیار شدید باشد. وجود سازندهای مستعد لغزش در این مناطق شرایط طبیعی را برای ایجاد طیف وسیعی از ناپایداری ها دارد. پدیده سولیفلوکسیون در ارتفاعات حوضه به صورت محدود مشاهده می شود. در نواحی جنگلی و مخصوصا در روی دامنه های ارتفاعات (مراتع) پدیده خزش نیز مشاهده گردیده است. تبدیل اکوسیستم جنگل به زراعت چای و نیز صیفی کاری سبب ایجاد ناپایداری و لغزش گردیده است. به جرات می توان گفت که انسان عامل اصلی ناپایداری در این حوضه محسوب می شود و نقش عوامل طبیعی در ایجاد ناپایداری کمرنگ تر از عامل انسانی است. برقرای کلاسهای مناسب آموزشی برای روستاییان و نیز آماده نمودن کشاورزان و دامداران و جنگل نشینان برای حفظ و حراست از منابع طبیعی توسط سازمانهای زیربط می بایست حتما صورت گیرد. می بایست با مدیریت صحیح حتی الامکان از هرگونه تغییر کاربری بخصوص تغییر در وضعیت پوشش گیاهی داخل حوضه ممانعت به عمل آید. همچنین دولت می تواند با تامین نیاز کشاورزان در زمینه سوخت مانع از قطع درختان گردد.

مدیریت، ناپایداری، حوضه، انسان، قلعه رودخان