الناز خادم - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران
امیر فتحی فرزانه - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه شهید بهشتی

در فرآیند ادراک محیط ،حس بینایی بیشتر از سایر حواس پنجگانه دخالت دارد. یکی از عناصر ادارک بصری، نور می باشد. با توجه به تفاوت خوانایی و زیبایی شهرها در روز و شب می توان نوشت که هدف از نورپردازی و زیباسازی فضاهای شهری تشویق مردم به حضور پایدار در فضا، ساماندهی جداره ها و جذابیت بیشتر شهر به ویژه در شب است. تا کنون ضرورتی برای تدوین برنامه مشخص در جهت هدایت نور در شهرهای ایران وجود نداشته و باعث افت کیفیت های فضایی شده است. حال اگر می خواهیم به کیفیت بالاتری از زندگی در شهرها برسیم شایسته است که نگرش خود را درباره نور و جایگاه نورپردازی در فضاهای شهری تغییر داده و نورپردازی را به عنوان یکی از اهداف عمده در طراحی فضاهای شهری در نظر بگیریم. با توجه به طرح های جامع نورپردازی خارجی و آگاهی از ساختار و اهداف اصلی آن ها و تاثیری که بر ارتقای کیفیت محیط داشته اند، هدف از انجام این پژوهش ارائه پاسخ هایی جهت دستیابی به ضرورت های معماری و شهرسازی برای نورپردازی با توجه به معیارها و حال و هوای شهر در روز و شب است که طراحان شهری و معماران، فضاهای تیره و کسالت بار را نجات داده و آینده روشن تری را حتی برای تاریک ترین فضاهای شهری رقم زنند. این مقاله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و توصیفی- تطبیقی و شیوه تحقیق مرور متون و اسناد کتابخانه ای بهره گرفته است. آن چه از این نوشته به دست می آید توجه به دو عامل تجدید حیات نواحی تاریخی از طریق نورپردازی و استفاده از منابع طبیعی آب برای ارتقای نورپردازی در شهرها است، که هر دو عامل در کشور ما جایگاه ویژه و پرمفهومی از گذشته تا امروز دارند.

نورپردازی شهری، کیفیت محیط شهری ، طرح جامع نورپردازی