سیدمهدی قرشی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشکده هنر و معمار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
رها بحتویی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری گرایش منظر دانشگاه تربیت مدرس

امروزه زندگی شهری سبب گشته دامنه فعالیت شهروندان تا پاسی از شب ادامه یابد و بدین ترتیب حیات شبانه تبدیل به قسمتی از زندگی شهری، به ویژه در کلان شهرها شده است. بنابراین جهت ایجاد بستر مناسب و امن و همچنین ارتقاء کیفیت زندگی شبانه در کلان شهرها، طراحی نورپردازی مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد. هم اکنون در بسیاری از کلانشهرهای دنیا استفاده منطقی و ضابطه مند از نور باعث شده تا زندگی شبانه در فضاهای شهری تصویری پویا و شاداب در 24 ساعت شبانه روز را به همراه داشته باشد، که همین امر نه تنها به حفظ سرزندگی محیط های کلان شهرها کمک می کند، بلکه باعث رونق فعالیت های اقتصادی و همچنین صنعت گردشگری می گردد. این مقاله بر آن است تا با آشنایی بر ضرورت وجود نور به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر بصری در سیمای شهری به بررسی نقش نورپردازی شهری در تأمین سرزندگی شهر و نقش ارتقاء دهنده ی آن در کیفیت زندگی شبانه بپردازد. در این مطالعه با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه، در ابتدا برای نشان دادن تأثیر روشنایی بر عملکرد افراد در فعالیت های شبانه در کلان شهرها، به بررسی و مطالعه ی معیارهای ایجاد کیفیت زندگی شبانه پرداخته شده است. در ادامه تحقیقی پیرامون نقش مؤثر نورپردازی در ایجاد احساس امنیت در کالبد شهر، سرزندگی و شادابی در محیط های شهری، و همچنین ساماندهی سیمای شهر در شب انجام شده است. در انتها با استفاده از برداشت های میدانی و مشاهده به بررسی شاخص های ذکرشده در نمونه مورد مطالعه پرداخته، سپس معیارهای کیفیت نورپردازی به صورت پیشنهادی مطرح شده است.

سرزندگی و شادابی فضاهای شهری، حیات‎شبانه،