هاجر مجاهدی - کارشناس ارشدمعماری
مریم قاسمی سیچانی - دکتری معماری
الهام فروزنده - دکتری روانشناسی

اوتیسم از اختلالات مرتبط با رشد است که مشخصه ی بارز آن رفتارهای غیرمعمول و تکراری و نارسایی در مهارت های اجتماعی و ارتباطی می باشد. اوتیسم در پسران بیشتر از دختران شیوع دارد و در چند سال اخیر افزایش قابل توجهی در اکثر کشورها داشته است. تجربه های کلینیکی در ایران نیز نشان می دهد که میزان شیوع این اختلال در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. نورپردازی عاملی مهم در طراحی است که می تواند به ساختمان جان ببخشد یا آن را در هم شکند. در هنگام طراحی برای کودکان مبتلا به اوتیسم، مسأله ی نورپردازی، یکی از دغدغه ها به حساب می آید. چرا که بسیاری از این کودکان نسبت به نور حساس بوده و واکنش های شدیدی را بروز می دهند. در این مقاله راهکارهای نورپردازی برای فضاهای آموزش کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم مطرح می گردد. این راهکارها توصیه هایی در جهت نورپردازی طبیعی، مصنوعی و مسائل مربوط به روشنایی سطوح موجود در طراحی می باشد که بر اساس تحقیقات کتابخانه ای و میدانی به دست آمده است. در نورپردازی طبیعی، مکان قرارگیری و نوع قاب های پنجره ها و استفاده از شیشه ی سندبلاست اهمیت دارد. در زمینه ی نورپردازی مصنوعی، نوع لامپ، رنگ نور، قابلیت کنترل نور، نورپردازی غیر مستقیم و میزان نور مهم است. در رابطه با سطوح موجود در طراحی، روشنایی سطوح و نسبت های کنتراست همچنین نازک کاری و مقدار انعکاس آن بررسی می گردد که در پژوهش حاضر پیشنهاداتی برای هریک ارائه خواهد شد.

اختلالات طیف اوتیسم، مراکز آموزشی، معماری، نورپردازی