مطالعه رابطه بین مدیریت کلاس و کاهش رفتارهای ناهنجار دانش آموزی

در دهه های اخیر، تغییرات بنیادین در ساختار آموزشی، تنوع فرهنگی و اجتماعی دانش آموزان و رشد فناوری های نوین آموزشی، چالش های متعددی را برای معلمان در محیط کلاس ایجاد کرده است. یکی از مهم ترین این چالش ها، افزایش رفتارهای ناهنجار دانش آموزی است؛ رفتارهایی که نه تنها فرایند یادگیری را مختل می سازند، بلکه بر روابط میان فردی، جو عاطفی کلاس و حتی سلامت روان معلمان نیز تاثیر منفی دارند. مدیریت کلاس، به عنوان یکی از مولفه های حیاتی در حرفه معلمی، نقشی اساسی در پیشگیری و کنترل این رفتارها ایفا می کند. مدیریت کارآمد کلاس فراتر از وضع قوانین و اعمال انضباط است؛ بلکه فرایندی چندبعدی شامل برقراری ارتباط موثر، ایجاد جو حمایتگر، ترویج احترام متقابل، تقویت انگیزش درونی و ارتقای احساس تعلق در دانش آموزان است .هدف این مقاله بررسی رابطه ی میان مدیریت موثر کلاس و کاهش رفتارهای ناهنجار دانش آموزی است. در این پژوهش، با بهره گیری از یافته های مطالعات نظری و تجربی جدید (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵)، ابعاد مختلف مدیریت کلاس از جمله راهبردهای پیشگیرانه، مداخله ای و حمایتی تحلیل شده اند. نتایج مرور نظام مند پژوهش ها نشان می دهد که معلمانی که از راهبردهای پیشگیرانه مانند تقویت رفتار مطلوب، تعیین انتظارات روشن، مشارکت دادن دانش آموزان در تصمیم گیری های کلاسی و برقراری روابط عاطفی مثبت استفاده می کنند، میزان بروز رفتارهای ناهنجار را به طور معناداری کاهش می دهند . افزون بر این، مهارت های ارتباطی و خودکارآمدی معلمان نقش میانجی مهمی در تاثیرگذاری مدیریت کلاس بر رفتار دانش آموزان دارند. این مقاله ضمن مرور ادبیات علمی موجود، بر اهمیت توسعه ی حرفه ای معلمان، آموزش مهارت های مدیریت رفتاری، و تقویت حمایت نهادی از معلمان برای حفظ جو آموزشی سازنده تاکید می کند. یافته ها حاکی از آن است که مدیریت کلاس زمانی موثر خواهد بود که مبتنی بر تعامل انسانی، شناخت هیجانی و احترام متقابل باشد، نه صرفا کنترل و انضباط.

کلیدواژه ها:

مدیریت کلاس ، رفتار ناهنجار ، ارتباط موثر ، خودکارآمدی معلم ، راهبردهای پیشگیرانه