مراد کاویانی راد - استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
وحجید صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
سید محمدحسین حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای وزارت امور خارجه

طی چند سال اخیر کشور سوریه متاثیر از ویژگی های هویتی، همسایگی با رژیم صهیونیستی ناکارآمدی نظام سیاسی، جریان تحولات بهار عربی، جریان های سیاسی سلفی، تنوع قومی و... صحنه کشاکش و مداخله قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای بوده است به گونه ای که تاکنون بیش از صد هزار نفر از جمعیت این کشور کشته شده و میلیون ها تن نیز آواره شده اند. پیوستگی موارد یاد شده با منافع و مصالح کشورهای مداخله گر زمینه نقش آفرینی آنها را در ناآرامی های سوریه فراهم کرده است با این حال با گذشت چند سال از جنگ و ناکامی طرفین در نابودی رقیب جنگ داخلی این کشور ماهیت فرسایشی یافته و چشم انداز تحولات آینده را با ابهام رو به رو کرده است. پژوهش حاضر با رویکردی ژئوپلیتیک بر آن است که افزون بر تبیین علائق قدرت های مداخله گر در تحولات سوریه چشم انداز وضعیت مهم کنونی را تبیین کند سوال تحقیق: با توجه به فعال شدن گسل های هویتی و مداخله قدرت های منطقه ای و فرامنطقه در امور داخلی سوریه چه آینده ای برای کشور متصور است؟ فعال شدن گسل های هویتی مذهبی - قومی تاثیرپذیری از تحولات بهار عربی و مداخله کشورهای فرامنطقه ای و فرامنطقه ای در امور سوریه، جنگ و کشته شدن بیش از صد هزار نفر این جنگ ماهیتی فرسایش یافته است و در صورت تداوم وضعیت موجود دست کم تا آینده نزدیک چندین سناریو برای این کشور متصور است. پیروزی ارتش آزاد سوریه در قالب حمایت کشورهای مداخله گرپیروزی نظامی ارتش این کشور کنارگیری بشار اسد از قدرت و رسیدن به نوعی تفاهم با این حال به نظر می رسد با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در آینده و گزینه نظامی پیش روی ایالات متحده بشار اسد به شرط برخی تضمین ها قدرت ها را واگذار کند.

ژئوپلیتیک، منافع ملی، قدرت های مداخله گر، بهار عربی و تحولات سوریه