فرهاد خسروانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
غلامرضا پزشکی راد - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
همایون فرهادیان - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مسائل روز جهان مساله حفظ محیط زیست روستا است. حفاظت از محیط زیست روستا نه تنها به عنوان جزء تفکیک ناپذیر توسعه پایدار روستایی بلکه به عنوان ارزش بنیادین مورد نیاز نسل امروز و نسل های آتی مورد پذیرش و تاکید قرار گرفته است. مصادیق ناپایداری همانند استفاده نامناسب از انرژی، بهره برداری و تخریب بی رویه منابع پایه، فقر، افزایش جمعیت، افزایش آلودگی ها و ... عمدتا مشکلات محیط زیست روستا نیز محسوب می شوند و ناگزیر حفاظت محیط زیست روستا و توسعه پایدار اهمیت روزافزون می یابد. با پیشرفت تکنولوژی مشکلات انسان دامنه وسیع تری پیدا کرده است به طوری که نابسامانی های زیستی از مهمترین دغدغه های جهان امروز است. مسائل ومشکلات متعدد زیست محیطی، اذهان را به خود مشغول داشته و زمینه را برای تلاش بیشتر جهت وضع سیاست هایی در خصوص توجه بیشتر به محیط زیست روستا به وجود آورده است. امروزه توسعه به عنوان یک فرآیند، مهم ترین بحث کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه است، بررسی و شناخت نواحی روستایی و تحلیل قابلیت ها و تنگناهای آنها در فرآیند برنامه ریزی توسعه روستایی اهمیت بسزایی دارد. و امروزه آگاهی از امکانات و تنگناهای زیست محیطی نواحی روستایی نوعی ضرورت جهت ارائه طرح ها و برنامه های توسعه می باشد. با توجه به اینکه پروژه های توسعه با دیدگاه اقتصادی، ایجاد درآمد بدون توجه به تبعات زیست محیطی و نابرابری های اجتماعی حاصل از توسعه (صرفا اقتصادی) صورت می گیرند، ضرورت توجه و اجرائی کردن مفهوم توسعه پایدار امری الزامی است، از آنجایی که موجودیت و بقای روستا در گرو شکوفایی و پایداری تمامی مولفه ها و ساز وکارهای توسعه ای آن است در واقع پایداری مجموعه ای از ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی است که در تعامل و تقابل این ابعاد، پایداری یا عدم پایداری تحقق می یابد. توسعه روستایی و نقش حیاتی آن در توسعه و پیشبرد کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه، امری انکارناپذیر می باشد. لذا توجه به حفظ محیط زیست روستا پیش شرط ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی می باشد. در نهایت می توان گفت که توسعه پایدار در روستاهای ما زمانی امکان پذیر است که مردم با دخالت و مشارکت خود در امور و تمامی ابعاد توسعه روستایی سهیم باشند.

توسعه پایدار، توسعه پایدار روستایی، حفظ محیط زیست، محیط زیست، مشارکت مردمی