بنت الهدی سنگک ثانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند
مجید جامی الاحمدی - دانشیار، دانشگاه بیرجند
علیرضا پورخباز - استادیار، دانشگاه بیرجند

کود یکی از منابع آلاینده فلزات سنگین برای خاک و آب زیرزمینی می باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان فلزات سنگین نیکل و سرب در خاک و خربزه و ارتباط آن با کود شیمیایی در شهرستان تربت جام می باشد. از مزارع مورد آزمایش، خاک قبل و بعد کوددهی (نمونه مرکب) و ریشه و میوه خربزه نمونه برداری شد. میزان فلزات در نمونه های خاک و گیاه با روش هضم اسیدی و میزان آن با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. با توجه به نتایج به دست آمده غلظت فلز سرب در نمونه های قبل کوددهی و بعد کوددهی دارای اختلاف معنی دار و نیکل، بدون اختلاف معنی داری بوده است و میزان این فلزات در ریشه گیاه بیشتر از میوه آن بود که این نشانگر ضریب انتقال کمتر این فلز از ریشه به میوه است. می توان گفت استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی باعث آلودگی و کاهش کیفیت خاک شده است. بنابراین بهتر است برای تخفیف اثرات مضر کود شیمیایی و رسیدن به پایداری در کشاورزی به روش های دیگر مثل تناوب های زراعی، بقایای گیاهی، کود سبز، کودهای آلی، مبارزه بیولوژیک و ... روی آورد.

فلزات سنگین، خاک، آب، ریشه خربزه، تربت جام