فریبا بشیری اسکویی - فرهنگی
پرویز انصاری راد - عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان، دانشکده شهید شرافت تهران، عضو شورای تخصصی و برنامه ریزی کتب درسی علوم تجربی دفتر تالیف

نخستین سازمان متولی امر آموزش دانش آموزان در کشور وزارت آموزش و پرورش است. لازم است یک برنامه ی آموزشی که بتواند کلیه ی نیازهای ضروری شیوه ی عمل صحیح با محیط زیست را در خود جای دهد توسط این سازمان تدوین شود. پیش نیاز تدوین یک سامانه ی آموزشی موفق، شناخت و بررسی نیازهای آموزشی است؛ به عبارت دیگر شناسایی این نیازها نخستین گام برنامه ریزی آموزشی به شمار می رود. این پژوهش با هدف نیازسنجی آموزش زیست محیطی دانش آموزان به بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد زیست محیطی دانش آموزان می پردازد. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق صورت گرفته توصیفی پیمایشی و روش جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شده و در آن آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی 154 نفر از دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی که به روش خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری شده اند، سنجیده شده است. از روش های آمار توصیفی برای توصیف داده ها استفاده گردیده و اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS21 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد دانش آموزان در مورد ضرورت حفظ پوشش گیاهی، خطرات دفع ناصحیح زباله، ضرورت حفظ گونه های حیوانی، ضرورت مراقبت از درختان، خطرات آلودگی صوتی، آگاهی نسبتاً خوبی دارند ولی نیازهای آموزشی آنها در مورد کمبود منابع، فواید درختان در کاهش آلودگی صوتی، ضرورت تنوع زیستی است که اطلاعات کافی ندارند. 9/27 درصد علامت بازیافت را ندیده اند و در مورد مواد قابل بازیافت شناخت خوبی ندارند. 76 درصد علامت دوستدار لایه ازن بر روی محصولات را ندیده و به ضرورت وجودی آن نیز توجه ندارند. آنها به دلیل مشکلات زیست محیطی نگران سلامت خود هستند. معتقدند که برای برخورد درست با محیط زیست به اطلاعات درست نیاز دارند. به طور کلی دانش آموزان آماده ی پذیرش واقعیت ها، نگرش ها، رویکردهای تازه ای در آموزش های زیست محیطی هستند، که با توجه به تغییر کتب درسی در راستای سند تحول نظام تعلیم و تربیت، بر اساس چشم انداز 1404 امید است گامی موثر در جهت ارتقای آموزش ها با رویکردهای اخلاقی و زیست محیطی برداشته شود.

نیازسنجی، آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، رفتار زیست محیطی