تحلیل حقوقی شرط عدم مسئولیت در قراردادهای مدنی با رویکرد به نظریه آزادی اراده و قواعد نظم عمومی

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: یازدهمین کنگره بین المللی تحقیقات بین رشته ای در علوم انسانی اسلامی، فقه، حقوق و روانشناسی
  • کد COI اختصاصی: HUMANITY11_084
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 36
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیه رشیدزاده

چکیده

شرط عدم مسئولیت از جمله شروط قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین می کوشد خود را از مسئولیت ناشی از نقض قرارداد یا ارتکاب تقصیر رهایی بخشد. این شرط از منظر تئوریک بر اصل حاکمیت اراده و آزادی قراردادها استوار است و در نگاه نخست، در چارچوب ماده ۱۰ قانون مدنی مشروع تلقی می شود. با این حال، هنگامی که چنین شرطی با قواعد آمره، نظم عمومی یا اخلاق حسنه در تعارض قرار گیرد اعتبار آن زیر سوال می رود. در نظام حقوقی ایران این موضوع به ویژه در قراردادهایی که دارای عدم توازن قوا هستند یا مرتبط با خدمات عمومی، حساسیت بیشتری می یابد. مقاله حاضر در صدد است با رویکردی تحلیلی-انتقادی، به تبیین مفهوم اقسام و جایگاه شرط عدم مسئولیت در حقوق قراردادها بپردازد و از طریق بررسی منابع فقهی، دکترین حقوقی و رویه قضایی حدود و ثغور اعتبار این شرط را مشخص سازد. نتایج تحقیق نشان می دهد که شرط عدم مسئولیت، تنها در صورتی معتبر است که با قواعد آمره نظم عمومی و مقتضای ذات قرارداد تعارض نداشته باشد؛ در غیر این صورت، به حکم قانون و مصالح عمومی، بی اثر تلقی می گردد.

کلیدواژه ها

شرط عدم مسئولیت آزادی قرارداد, نظم عمومی, ماده ۱۰ قانون مدنی, مسئولیت مدنی, قواعد آمره, تحلیل فقهی, حقوق ایران

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.