فرزانه زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی (مدیریت مناطق خشک)، دانشگاه یزد
محمدرضا اختصاصی - استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
عصمت جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی (مدیریت مناطق خشک)، دانشگاه یزد

بر اثر عمل فرسایش مواد خاکی توسط عواملی از قبیل آب و باد انتقال می یابد. در مناطق خشک و نیمه خشک فرسایش بادی عامل اصلی هدر رفتن خاک است و آثار نامطلوب آن را می توان به صورت کویر و بیابان ملاحظه نمود. باد هر ساله صدها میلیون تن خاک را از سطح بیابان های کره زمین کنده و جابجا می کند.گیاهان به عنوان موانعی باعث رسوب ماسه بادی ها شده و پدیده نبکا را به وجود می آورند. به منظور بررسی خاک نبکاهای دشت سگزی نمونه -برداری از خاک در جهت باد غالب، از لایه سطحی و در طول 20 کیلومتر انجام گرفت. ویژگی های فیزیکی وشیمیایی آن ها مورد آزمایش قرار گرفت و در نرم افزار Excel تحلیل شد. نتایج آزمایش نشان داد حداکثر توان فرسایشی باد و انتقال ماسه در دشت سگزی بیشتر در اراضی محدوده مجتمع کارخانه اسپیرال متمرکز می باشد و با حرکت باد به سمت مرکز دشت و نهایتاً ارگ گاوخونی ظرفیت انتقال ماسه به حداقل آستانه کاهش یافته و منجر به رسوبگذاری و تشکیل و توسعه این ارگ می شود. همچنین در انتهای مسیر افزایش میزان گچ باعث کاهش شوری و همچنین کاهش کاتیون و آنیون ها در خاک گردیده است.

دشت سگزی؛ خاک؛ فرسایش بادی؛ نبکا