برنامه ریزی شهری در تحقق شهر هوشمند برای ارتقاء تعامل شهر

گسترش شهرنشینی و پیچیدگیهای مدیریتی در شهرهای معاصر، نیاز به استفاده از راهکارهای نوین و هوشمند برای بهبود خدمات شهری و افزایش کارایی منابع بیش از پیش محسوس شده است. شهر هوشمند به عنوان مفهومی نوین، ترکیبی از فناوری های اطلاعات و ارتباطات، داده های کلان و حکمرانی هوشمند است که امکان مدیریت کارآمد زیرساختها، خدمات و منابع شهری را فراهم میآورد. شهرداریها به عنوان نهادهای کلیدی مدیریت شهری، نقش محوری در تحقق شهر هوشمند دارند و توانایی آنها در به کارگیری فناوری، ایجاد زیرساختهای دیجیتال، مدیریت دادهها و ارتقای مشارکت شهروندان، تعیین کننده موفقیت این فرآیند است. هدف این پژوهش، واکاوی نقش شهرداریها در تحقق شهر هوشمند و شناسایی راهبردها و وظایف کلیدی آنها در این مسیر میباشد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و توصیفی و با روش کتابخانه ای انجام شده است و دادهها از طریق گردآوری مقاالت علمی، همایشها و نشریات معتبر داخلی و بینالمللی از منابعی همچون سیویلیکا، SID، نورمگز، مگ ایران و گوگل اسکوالر جمع آوری و با تحلیل محتوا مورد پردازش قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان میدهد که توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، بهبود خدمات شهری با فناوری های نوین، مدیریت دادههای شهری و شفافیت اطلاعات و ارتقای مشارکت شهروندان از طریق پلتفرم های دیجیتال، از مهمترین وظایف شهرداریها در تحقق شهر هوشمند هستند. این اقدامات موجب افزایش کیفیت خدمات، کاهش هزینهها، ارتقای رضایت شهروندان و ایجاد زمینهای پایدار و پاسخگو برای توسعه شهری میشود. واژگان کلیدی: شهرداری، شهر هوشمند، فناوری اطلاعات ، مشارکت شهروندی مقدمه در دهه های اخیر، روند شتابان شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری، نیاز به بهبود کیفیت خدمات، کاهش هزینهها و ارتقای بهره وری منابع را بیش از پیش آشکار کرده است. این ضرورت، همراه با پیشرفتهای چشمگیر در فناوری اطلاعات و ارتباطات، مفهومی نوین تحت عنوان »شهر هوشمند« را به عرصه مدیریت شهری وارد کرده است. شهر هوشمند نه تنها مجموع های از زیرساختهای فناورانه، بلکه رویکردی جامع برای مدیریت بهینه منابع، ارتقای رفاه شهروندان و افزایش شفافیت در حکمرانی شهری است. در این چارچوب، استفاده از فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و تحلیل داده های کلان به ابزاری کارآمد برای برنامه ریزی، کنترل و بهینه سازی خدمات شهری تبدیل شده است )رفیعیان و همکاران۱۴۰۴