سواد رسانه ای و نقش آن در کاهش اضطراب اجتماعی نوجوانان

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش سواد رسانه ای بر کاهش اضطراب اجتماعی نوجوانان بود که در سال های اخیر به عنوان یکی از مهم ترین چالش های روانی و آموزشی در جوامع در حال گذار شناخته شده است. در این راستا مطالعه ای شبه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان دوره متوسطه اول شهرهای بزرگ ایران بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. از میان آنان شصت دانش آموز دارای نمره بالاتر از میانگین در مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان ساخته لاگرکا و لوپز در سال هزار و نهصد و نود و هشت گزینش شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها شامل مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان و پرسشنامه سواد رسانه ای بومی شده بود. مداخله آموزشی شامل برنامه ای هشت جلسه ای در زمینه ارتقای مهارت های تحلیل انتقادی پیام ها، مدیریت زمان استفاده از رسانه و کنترل مقایسه های اجتماعی بود. داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش سواد رسانه ای منجر به کاهش معنادار اضطراب اجتماعی نوجوانان گردید و توانست به ارتقای توانمندی های ارتباطی آنان کمک کند. نوآوری اصلی پژوهش طراحی و اجرای برنامه آموزشی متناسب با زمینه فرهنگی مدارس ایران بود که خلایی جدی در ادبیات پژوهشی داخلی به شمار می رفت. بر اساس این نتایج می توان نتیجه گرفت که آموزش سواد رسانه ای نه تنها راهبردی کارآمد برای کاهش اضطراب اجتماعی نوجوانان است، بلکه می تواند در سیاست های آموزشی و برنامه های مدرسه ای جایگاه ویژه ای بیابد و الگویی کاربردی برای سایر جوامع مشابه فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

سواد رسانه ای ، اضطراب اجتماعی ، نوجوانان ، آموزش انتقادی ، مهارت های ارتباطی ، مدارس