طراحی مدل تاب آوری حرفه ای معلمان در مدارس ابتدایی ایران با تاکید بر سبک رهبری تحولی مدیران ( رویکرد آمیخته اکتشافی )

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: فصلنامه دانش پژوهی در رهبری و مدیریت آموزشی، دوره: 1، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_SELMJ-1-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 32
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن توکلی

Bahonar University of Kerman

علیرضا محمودی زاده

Hormozgan University

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف طراحی مدل تاب آوری حرفه ای معلمان ابتدایی ایران و بررسی نقش رهبری تحولی مدیران در تقویت این سازه انجام شد. تاب آوری حرفه ای به عنوان عاملی کلیدی در مواجهه با چالش های آموزشی و حفظ بهزیستی معلمان تعریف شد و ضرورت بررسی عوامل سازمانی و فردی موثر بر آن مورد تاکید قرار گرفت. مواد و روش ها: پژوهش از طرح آمیخته  اکتشافی متوالی بهره گرفت. در مرحله  کیفی، دیدگاه ها و تجربیات ۲۵ نفر از معلمان ابتدایی شهر کرمان (۱۸ زن، ۷ مرد، میانگین سنی ۳۸ سال) با استفاده از مصاحبه  نیمه ساختاریافته و بحث گروهی متمرکز، مورد بررسی قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: تحلیل مضمون داده ها، تاب آوری حرفه ای را به عنوان سازه ای چندبعدی شامل توانایی غلبه بر چالش ها، حفظ بهزیستی، سازگاری با تغییرات و احساس معنا در کار تعریف کرد. عوامل موثر بر تاب آوری شامل حمایت سازمانی (به ویژه حمایت مدیران تحول آفرین)، روابط مثبت با همکاران، خودکارآمدی و فرصت های رشد حرفه ای شناسایی شدند. در مرحله  کمی، پرسش نامه  تاب آوری حرفه ای معلمان (PRTQ) و پرسش نامه  رهبری تحولی (TLQ) در میان ۳۵۰ نفر از معلمان ابتدایی کرمان (۲۲۰ زن، ۱۳۰ مرد، میانگین سنی ۳۹ سال، میانگین سابقه  تدریس ۱۲ سال) توزیع شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات تاب آوری حرفه ای (M = ۳.۸۵, SD = ۰.۶۲) و رهبری تحولی (M = ۴.۱۲, SD = ۰.۵۸) بالاتر از حد متوسط بود و بین این دو سازه رابطه ای مثبت و معنادار وجود داشت (r = ۰.۶۸, p < ۰.۰۰۱). تحلیل رگرسیون نشان داد که رهبری تحولی ۴۸٪ از واریانس تاب آوری حرفه ای معلمان را پیش بینی می کند (R² = ۰.۴۸, F(۴, ۳۴۵) = ۸۰.۲۵, p < ۰.۰۰۱). مدل سازی معادلات ساختاری، برازش مناسبی برای مدل پیشنهادی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم رهبری تحولی بر تاب آوری از طریق حمایت سازمانی و خودکارآمدی نشان داد. این پژوهش بر نقش کلیدی رهبری تحولی مدیران در ارتقای تاب آوری حرفه ای معلمان ابتدایی تاکید دارد و مدل ارائه شده می تواند به عنوان مبنایی برای طراحی مداخلات آموزشی و توسعه حرفه ای معلمان و مدیران به کار گرفته شود.

کلیدواژه ها

Teachers' professional resilience, Transformational leadership, Elementary teachers, Model design, Blended approach., تاب آوری حرفه ای معلمان؛ رهبری تحولی؛ معلمان ابتدایی؛ طراحی مدل؛ رویکرد آمیخته.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.