رتبه بندی ایران بر اساس شاخص جامعه پایدار و بررسی روند آن به کمک روش تاپسیس

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های محیط زیست، دوره: 16، شماره: 31
  • کد COI اختصاصی: JR_EIAP-16-31_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 33
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالرسول ماهینی

استاد، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

زهرا ابراهیمی منفرد

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

زهرا پرور

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

راضیه دنیوی

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

هادی رحیمی

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

مائده رمضانی

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

ندا شیاسی

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

سیده فرحناز وصالی

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

شاخص جامعه پایدار از ۲۲ نمایه دربرگیرنده رفاه انسان، رفاه اقتصادی و رفاه محیط زیستی برای کشورهای جهان از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ در دسترس است. به کمک این داده ها و روش تاپسیس همراه با حساسیت سنجی، رتبه ایران برای این شاخص در مقایسه با شش کشور منتخب منطقه محاسبه شد و روند تغییرات آن نیز بررسی شد. مراحل اجرای تاپسیس و حساسیت سنجی در نرم افزار نوشته شده در پایتون با رابط کاربر آسان اجرا شد. نتایج نشان داد که در دو سال ۲۰۰۶ و ۲۰۱۶ میلادی وضعیت ایران از نظر شاخص جامعه پایدار در رتبه پنجم در مقایسه با کشورهای منتخب منطقه بود، حال آن که در سال ۲۰۱۰ در رتبه دوم قرار داشت. همچنین، نتایج نشان داد این رتبه بندی به شکل کلی در طی سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ برای ایران روند کاهشی داشته است. حساسیت سنجی با تغییر ۵۰ درصدی در وزن های ۲۲ نمایه مورد استفاده و تکرار ۱۰۰۰۰۰ بار در نرم افزار نشان داد نتایج حاصل از تاپسیس قبل و بعد از حساسیت سنجی تغییر چندانی نمی کند و این موضوع گویای قابلیت اتکای نتایج و داده های خام مورد استفاده است. همچنین، نرم افزار پایتون نوشته شده نقش خود را به خوبی در تسهیل انجام محاسبات نشان داد. به نظر می رسد طی دوره مورد بررسی تنزل یا ارتقای رتبه ایران از نظر شاخص جامعه پایدار بیشتر ناشی از نمایه های غذای کافی، توزیع درآمد و بدهی عمومی بوده است. از این رو، دولت و سازمان های مرتبط می توانند با تمرکز بر این نمایه ها موجب ارتقای وضعیت ایران از نظر این شاخص شوند.

کلیدواژه ها

شاخص جامعه پایدار, ایران, تاپسیس, روند تغییرات, حساسیت سنجی, پایتون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.