بررسی تاثیر اسید هیومیک بر شاخص های جوانه زنی و رنگیزه های فتوسنتزی در ژنوتیپ های گندم دیم در مرحله گیاهچه ای در ارتباط با عملکرد دانه

جوانه زنی یکی از مراحل حساس در رشد گیاه است و تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای بین ژنوتیپ های گندم از لحاظ شاخص های مختلف جوانه زنی وجود دارد. این شاخص ها ممکن است تحت تاثیر اسید هیومیک خاک قرار گرفته و با عملکرد دانه مرتبط باشند. در این رابطه، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر اسید هیومیک بر ویژگی های جوانه زنی و رنگدانه های فتوسنتزی ۱۲ ژنوتیپ گندم دیم انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل دو عامل ژنوتیپ و محیط جوانه زنی (آب مقطر به عنوان شاهد و محلول اسید هیومیک) طراحی شد. پس از گذشت ۸ روز، درصد جوانه زنی، طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، ضریب آلومتریک، شاخص بنیه گیاهچه و محتوای رنگدانه های فتوسنتزی اندازه گیری شد. به منظور ارزیابی رابطه بین شاخص های جوانه زنی با عملکرد دانه، میزان عملکرد دانه ژنوتیپ ها در یک آزمایش چهار ساله تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی بررسی شد. نتایج نشان داد که اسید هیومیک تاثیر مثبتی بر درصد جوانه زنی، میزان رنگدانه های فتوسنتزی، طول و وزن تر و خشک ساقه چه داشت. با این حال، این تیمار اثر منفی بر طول و وزن تر و خشک ریشه چه نشان داد. واکنش ژنوتیپ ها به تیمار اسید هیومیک متفاوت بود. ژنوتیپ های هشترود و گاودره بهترین گزینه ها برای استفاده از اسید هیومیک شناسایی شدند. ژنوتیپ هایی با نسبت بالای ریشه چه به ساقه چه مانند اوحدی در شرایط تنش عملکرد بهتری داشتند. این پژوهش اهمیت انتخاب ژنوتیپ مناسب و شرایط تیماری را برای بهینه سازی شاخص های حیاتی بذر برجسته کرد و بر تفاوت های ژنتیکی در پاسخ به تیمارهای زیستی تاکید نمود، اما رابطه ای بین عملکرد ژنوتیپ های گندم با شاخص های جوانه زنی را نشان نداد.

کلیدواژه ها:

Allometric coefficient ، Germination percentage ، Seedling vigor index ، درصد جوانه زنی ، شاخص بنیه گیاهچه ، ضریب آلومتریک ، گیاهچه گندم.