نگرشی کاربردی به آیه ۵۲ سوره احزاب: ﴿لایحل لک النساء من بعد﴾
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 15، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_KGY-15-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 90
نویسندگان
استادیار، گروه علوم معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.
چکیده
هدف: خداوند در آیه ۵۲ سوره احزاب خطاب به پیامبر اکرم(ص) میفرماید: «لایحل لک النساء من بعد...». برخی محققان شیعی با تکیه بر روایات بر این باورند که این آیه به وسیله آیه ۵۰ نسخ شده است. ازاینرو، برخلاف مدلول این آیه، ازدواجهای جدید برای پیامبر(ص) حتی بعد از نزول این آیه جایز بوده است. «بازخوانی و ارزیابی دیدگاه مسنوخ بودن آیه ۵۲ سوره احزاب»، «ارائه تحلیلهای واقعبینانه از ازدواج های پیامبر اکرم(ص)»، «امکانسنجی به کارگیری این آیه در تبیین تحولات فرهنگی صدر اسلام» ضرورت بررسی نسخ این آیه را آشکار می کند. روش پژوهش: این پژوهش به شیوه تحلیلی انتقادی انجام شده است. بررسی دیدگاه مذکور نشان میدهد این دیدگاه دارای ضعفهای جدی از جمله عدم تطابق با آیات قرآن کریم و نداشتن مستندات کافی است. یافته ها: بررسی تحلیلی آیات و روایات نشان میدهد، دیدگاه منسوخ بودن آیه ۵۲ از سوره احزاب با چالشهای زیادی مواجه است؛ زیرا: الف: بین این آیه و آیه ناسخ تعارضی نیست؛ درحالی که در نسخ باید بین ناسخ و منسوخ تعارض کلی برقرار باشد به نحوی که به هیچ وجه نتوان بین آنها جمع کرد. ب: در نسخ، منسوخ باید مقدم بر ناسخ باشد؛ درحالیکه آیه ۵۰ در قرآن قبل از آیه ۵۲ قرار دارد و محتوای این دو هم این ترتیب را تایید می کند. ج: علاوه بر استناد به روایاتی از سنخ «خبر واحد» در این دیدگاه، این روایات با قرآن در تعارض هستند. در اصولفقه نیز ثابت شده است که این اخبار نمیتوانند ناسخ قرآن باشند. نتیجه گیری: دیدگاه نسخ آیه ۵۲ سوره احزاب نه تنها مقتضی ندارد؛ بلکه با موانع زیادی روبروست. عدم پذیرش نسخ این آیه زمینه را برای تحلیل دقیق ازدواجهای پیامبر(ص) جهت آشکارکردن نقش این ازدواجها در تحولات فرهنگی صدر اسلام و تبیین روش تدریجی قرآن در محدودکردن تعداد همسران یک مرد را فراهم میکند.کلیدواژه ها
ازدواج های پیامبر(ص), آیه ۵۲ سوره احزاب, نسخ, محدودیت تعداد همسران یک مرد, تحولات فرهنگی صدر اسلاماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.