ابراهیم فتایی - استادیار گروه مهندسی محیط زیست ، دانشکده محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
مهناز حسین زاده کلخوران - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست ، دانشکده محیط زیست و انرژی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
شهناز حسین زاده - کارشناس ارشد ایمنولوژی پزشکی ، دانشکده پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل

مقدمه و اهمیت موضوع: یکی از مهمترین موضوعات قبل از طراحی و احداث هر تصفیه خانه فاضلاب ،انتخاب فرایند تصفیه مناسب است ، بطوری که انتخاب اشتباه می تواند تاثیر زیادی درافزایش هزینه ها و همچنین عدم دستیابی به نتیجه مطلوب داشته باشد. لذا با توجه به اهمیت کلیدی موضوع،این مطالعه با هدف ارزیابی تصفیه خانه های فاضلاب در حال بهره برداری در شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه و جهت اولویت بندی و انتخاب مناسبترین فرایند تصفیه انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه،براساس معیارهای فنی، اقتصادی و زیست محیطی و زیر معیارهای مربوطه از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، برای انتخاب بهترین فرایند تصفیه فاضلاب در شهرهای مورد مطالعه، استفاده گردید.فرایندهای تصفیه این شهرها شامل لاگون هوادهی ، لجن فعال و بیولاک می باشد. . برای تعیین معیارها و زیر معیارها از تهیه و تنظیم و تکمیل پرسشنامه از طریق کارشناسان مربوطه استفاده گردید. وزن دهی معیارها و زیر معیارها از طریق مقایسه زوجی انجام گرفت.نتایج و بحث: نتایج حاصل از بررسی نشان داد که فرایند بیولاک با وزن 421/0 به عنوان بهترین فرایند تصفیه انتخاب شد. و فرایندهای لجن فعال و لاگون هوادهی به ترتیب با 356/0 و 223/0 امتیاز دراولویتهای بعدی قرار گرفتند. در بین معیارها نیز معیارفنی با وزن 407/0 به عنوان موثرترین معیار در انتخاب فرایند تصفیه تعیین شد و معیارهای زیست محیطی و اقتصادی به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به تنوع اقلیمی گسترده در ایران و تاثیر پذیری انتخاب فرایندهای تصفیه فاضلاب شهری از عوامل متعدد، ارزیابی فنی ،اقتصادی و زیست محیطی فرایندهای تصفیه فاضلاب شهری در شرایط مختلف یکی از مهمترین نیازها جهت انتخاب گزینه مناسب می باشد.

تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، تصفیه فاضلاب ،اردبیل، تبریز و ارومیه