بررسی تطبیقی اسطوره و نماد در شعر کلاسیک و مدرن

اسطوره و نماد به عنوان دو رکن بنیادین در زبان شعری، همواره نقش مهمی در غنای ادبیات فارسی ایفا کرده اند. در شعر کلاسیک، این عناصر بیشتر در راستای تثبیت ارزش های عرفانی، اخلاقی و حماسی به کار رفته و معانی نسبتا ثابت و مشترکی داشته اند که انتقال پیام را ساده تر می ساخت. اما با ورود به عصر مدرن و تحول در شرایط اجتماعی و فکری، کارکرد اسطوره و نماد دستخوش تغییر اساسی شد. شاعران معاصر، از نیما یوشیج تا شاملو، فروغ و سپهری، با بازآفرینی این عناصر، از آن ها برای بیان تجربه های فردی، اعتراض های اجتماعی و تبیین دغدغه های فلسفی و وجودی استفاده کرده اند. مقایسه تطبیقی نشان می دهد که شعر کلاسیک در پی بازنمایی امر قدسی و جاودانگی ارزش های جمعی بوده، در حالی که شعر مدرن با نمادها و اسطوره های چندلایه و سیال خود، بستری برای تفکر انتقادی و ارتباط جهانی فراهم آورده است. این مطالعه آشکار می سازد که تحول در کاربرد اسطوره و نماد نه تنها وجه ادبی شعر را دگرگون کرده، بلکه بازتابی از تغییرات فرهنگی، اجتماعی و اندیشه ای جامعه ایرانی است. بدین ترتیب، بررسی تطبیقی اسطوره و نماد در شعر کلاسیک و مدرن، پلی میان سنت و نوآوری ایجاد می کند و نشان دهنده پویایی ادبیات فارسی در گذر زمان است.واژگان کلیدی: اسطوره، نماد، شعر کلاسیک، شعر مدرن، ادبیات تطبیقی، تحول اجتماعی.