منصوره دهقانی - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز شیراز ایران.
نرگس شمس الدینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز شیراز ایران
پگاه شعاع حقیقی - معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز شیراز ایران

گسترش روز افزون و بی رویه شهرها به همراه توسعه سریع اقتصادی و در نتیجه آن افزایش مصرف انرژی ‏باعث ایجاد ‏مشکلات ‏متعدد زیست محیطی برای ساکنین شهر ها شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط بین آلاینده های هوا و مرگ ومیر ‏ناشی از بیماری های قلبی تنفسی در شیراز می باشد. ‏مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی مقطعی است. دراین مطالعه ارتباط بین آلاینده های منواکسیدکربن(‏CO‏)، دی ‏اکسیدگوگرد(‏SO2‎‏) ، دی اکسید نیتروژن ‏‎(NO2)‎‏ و مواد معلق با قطر کمتر از 10 میکرون (‏PM10‎‏) با فوت شدگان بیماریهای ‏قلبی و‎ ‎تنفسی شهر شیراز در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از نرم افزارSPSS‏ و آزمون آماری همبستگی ‏ناپارامتری(‏Kendall‏) به تجزیه و تحلیل ارتباط میان این عوامل پرداخته شد.‏ نتایج و بحث: ‏: نتایج نشان داد که در تمامی موارد میانگین ماهیانه شاخص ‏PSI‏ آلاینده (‏PM10‎‏) طی سال 1390 از میزان استاندارد بالاتر بوده ‏در حالیکه میانگین ماهیانه شاخص دیگر آلاینده ها از میزان استاندارد کمتر بوده است، همچنین میان میزان مرگ و میر ناشی از ‏بیماریهای قلبی با آلاینده ‏SO2‎‏ ، ‏NO2‎،CO ‎، ‏PM10‎‏ ارتباط معنی داری مشاهده نشد، بعلاوه ارتباط معنی داری بین میزان مرگ و ‏میر ناشی از بیماریهای تنفسی و این آلاینده ها وجود ندارد(‏p>0.05‎‏).‏نتیجه گیری: در مطالعه حاضر مهمترین آلاینده هوای شیراز ‏PM10‎‏ است. مطالعات انجام شده در تهران نشان می دهد که علاوه بر ‏SO2‎‏ ، ‏NO2‎‏ ‏و ‏CO‏ مهمترین عامل مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی در تهران است. مسجدی نیز نشان داد که ارتباط معنی داری بین ‏غلظت آلاینده های هوای ‏SO2‎‏ و‎ NO2 ‎با حملات آسم در تهران وجود دارد. زلقی و همکاران با استفاده از مدل مرگ های منتسب ‏به ذرات معلق کمتر از ده میکرون در اهواز را 17.5 درصد کل مرگ ها برآورد نمودند که نسبت به سال (1388) 5.5 درصد افزایش ‏داشته است.در استرالیا مهمترین عامل مراجعه به اورژانس بیمارستان به دلیل مشکلات تنفسی، مرتبط به آلاینده های ذرات معلق ‏PM10‎‏ و ازن است ولیکن در امریکا و اروپا ازن مهمترین عامل در مراجعه بیماران به بیمارستان است.

آلودگی هوا، بیماریهای قلبی- تنفسی، شیراز