ادراک فضایی و تجربیات زیسته در میدان محمدیه تهران
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات میان رشته ای معماری ایران، دوره: 4، شماره: 7
- کد COI اختصاصی: JR_JISIA-4-7_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 45
نویسندگان
دانشجوی دکتری تخصصی، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.
استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده
در بسیاری از میدان های شهری تهران، به رغم انجام مداخلات کالبدی، کیفیت تجربه زیسته کاربران همچنان پایین باقی مانده و فضاها فاقد توان درگیرسازی حسی و اجتماعی اند. میدان محمدیه نیز با وجود بازطراحی ظاهری، نتوانسته بستری برای شکل گیری ادراک چندحسی، حس تعلق یا حضور اجتماعی فعال فراهم کند. این پژوهش با رویکرد کیفی پدیدارشناسانه، به تحلیل تجربه فضایی، حسی و اجتماعی کاربران میدان محمدیه تهران (میدان اعدام سابق) پرداخته و تلاش می کند شکاف میان طراحی کالبدی و تجربه انسانی را بررسی کند. داده ها ازطریق مشاهده میدانی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و نقشه های ارزیابی حسی محیطی گردآوری و در سه حوزه بویایی، شنوایی و لامسه تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد که میدان، با وجود فرم هندسی دایره ای و انسجام بصری، در برانگیختن ادراک حسی عمیق و ایجاد حس تعلق و امنیت ناتوان بوده است. مرکز میدان به دلیل طراحی سرد، عناصر غیرفعال و نبود پوشش گیاهی، کارکرد خود را از دست داده و به فضایی ایستا و کم تحرک بدل شده است. کاربران عمدتا حضور در حاشیه ها را ترجیح می دهند و تعاملات اجتماعی در میدان به حداقل رسیده است. یافته ها نشان می دهد که ضعف در خوانایی حرکتی، ناکارآمدی عنصر آب، بی هویتی فضایی، و نبود برنامه ریزی شبانه، از چالش های اصلی میدان به شمار می روند. پژوهش بر لزوم بازطراحی میدان با رویکردی مبتنی بر حواس، ارتقای امنیت و بازآفرینی هویت فضایی تاکید دارد.کلیدواژه ها
ادراک فضایی, تجربه زیسته, طراحی مبتنی بر حواس, پدیدارشناسی, تعاملات اجتماعیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.