سیدکمیل طیبی - استاد اقتصاد بین الملل، گروه اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مهدی یزدانی - استادیار اقتصاد گروه اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
ایمان باستانی فر - استادیار اقتصاد گروه اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

ضرورت تحقق حماسه ی اقتصادی در کشور، وجود نهادهایی است که بتوانند روند انجام مبادلات در اقتصاد را تسریع و تسهیل نمایند. یکی از نهادهای مذکور، نهادهای پولی و به صورت خاص نهاد بانک است. روند رو به رشد و فزاینده ی شکل گیری موسسات مالی و بانک های خصوصی در کشور و بدهی های معوقه ی بانکی ضرورت تأمین منابع اولیه نهاده ای مانند سپرده های بانکی را دو چندان می نماید. اگر روند مذکور بدون توجه به ظرفیت جذب سپرده پذیری نظام بانکی باشد و به عوامل خروج ناگهانی سپرده از بانک ها ناشی از تکانه های با منشاء خارجی (مانند نوسانات ارزی، تحریم های خارجی) و داخلی (بازارهای سرمایه و رقابت پذیری بانک ها) توجه نشود، احتمال بروز پدیده ی فرار بانکی و ورشکستگی بانکی افزایش می یابد. این پدیده می تواند منجر به اثرات جبران ناپذیر کوتاه مدت و بلندمدت برای نظام بانکی و اقتصاد شود. بنابراین ضرورت شناسایی عوامل ایجاد و تقویت کننده ی بروز این پدیده در نظام بانکداری فعلی ایران و راه کارهای ارائه شده در نظام بانکداری اسلامی در جهت گسترش بانکداری خصوصی ضروری است. در این مقاله با معرفی پدیده ی فرار بانکی و تجارب نظام بانکداری متعارف، به تحلیل دلایل احتمالی تقویت کننده بروز و بازدارنده ی آن درنظام بانکداری اسلامی با یک الگوی رگرسیونی پرداخته است. نتایج بر اساس برآورد با روش اثرات ثابت و داده های سال های 86 تا 91 از بیست بانک کشور نشان می دهد که نسبت سرمایه به دارایی ها و نسبت درآمد بانک به دارایی ها اثر منفی بر وقوع پدیده ی فرار بانکی داشته و عواملی هستند که از طریق آن ها ی توان این پدیده را کنترل کرد. ضریب متغیر نسبت ذخایر نقدی به کل دارایی ها از نظر آماری معنادار نیست که گویای آن است سیستم بانکی را باید از طریق افزایش در موجودی دارایی ها، دارایی های نقدی و مخصوصاً سطح سرمایه ی اولیه بانک در مقابل فرار بانکی محافظت کرد.

فرار بانکی، بانکداری خصوصی اسلامی، حماسه ی اقتصادی، اثر ثابت