کاربست قاعده تفسیری«حجیت جملات مستقل قرآن» برمبنای تقابل یا تعامل سیاق و روایات ذیل آیات فضایل

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: نشریه جستارهای قرآنی و حدیثی مدرس، دوره: 11، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_QHTS-11-20_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 37
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهره بابااحمدی

shahid Chamran University of Ahvaz

نانسی ساکی

shahid Chamran University of Ahvaz

فاطمه سادات مرتضوی

shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده

مراد از قاعده تفسیری «حجیت جمله­های مستقل آیات»، اعتبار مضمون جملات منقطع از سیاق پس از انفصال از آیات در فضای خارج از آن هاست. سیاق و روایات، به ویژه روایات سبب نزول، دو قرینه مهم در تفسیر آیات هستند که گاه موید و گاه معارض همدیگرند. بیشترین اصطکاک فکری در تعارض با سیاق معتبر با اسباب نزول­های دارای شرایط اعتبار، میان فریقین در مباحث کلامی است؛ خصوصا ذیل آیات فضایل. اهل­سنت ضمن پذیرش این روایات، بر یکپارچگی آیات تاکید دارند و آن ها را در سیاق قبل و بعد تفسیر می­کنند، اما  از میان شیعه ، برخی در تقابل سیاق با روایات معتبر، دست از سیاق کشیده و روایات معتبر را ملاک می­دانند. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به این نتیجه دست یافته که آن دسته از آیات فضایلی که صریحا به ولایت و فضایل اهل­بیت (ع) اشاره دارند، مانند آیه ولایت، سیاق و روایات سبب نزولشان با هم در تعارض­اند، و از آنجا که قرینه لفظی (روایات) بر قرینه لبی (سیاق) مقدم است، روایات سبب نزول، مصداق انحصاری این آیات را  اهل بیت (ع) می­دانند، پس آن ها در خارج از سیاق  به عنوان یک فراز مستقل عمل می­کنند. اما دسته­ای دیگر که تلویحا به فضایل اهل­بیت (ع) اشاره دارند مانند آیه «اهل الذکر»، در سطح تنزیلی، روایات سبب نزول و سیاق با هم در تعامل­اند و قابل تعمیم بر دیگران­اند، اما اگر آن ها در سطح تاویلی تفسیر شوند، روایات سبب نزولشان با سیاق در تقابل­اند و مصداق انحصاری آیات، اهل بیت (ع) ­اند، پس این آیات ضمن معناداری در سیاق قبل و بعد (سطح تنزیلی)، در خارج از سیاق آیه (سطح تاویلی) به طور مستقل معنادارند، و یک فراز مستقل به شمار می­ آیند.

کلیدواژه ها

Reasons for revelation, narrations, context, sects, virtue, independent verses, اسباب نزول, روایات, سیاق, فریقین, فضایل, فرازهای مستقل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.