عزت اله مرادی - دانشجوی دکتری علوم مرتع
غلامعلی حشمتی - استاددانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تقریبا چهاردهه پیش تئوری اکولوژیکی ارتجاع توسط هولینگ 1973 ارایهشددراین مطالعه سعی میشود مفهوم ارتجاع درچشم اندازهای مرتعی تشریح و مدلهای ارایه شده دراین زمینه تحلیل گردد ارتجاع توانایی سیستم درجذب وتحمل شوک و فشارودوری ازحداستانه و حفظ وضعیت فعلی سیستم است آشفتگی نیز یک پدیده گسستگی نسبی داخلی آن است که درآن واحد ازبیرون جهت درهم گسستن و منقطع نمودن جوامع و جمعیت ها اعمال و قابلیت دسترسی منابع و ایجادفرصت برای هریک ازافرادجوامع را مشخص مینماید مدل چهارفازی هولینگ وهمکاران 2002 چگونگی تغییرفاز وحالات دراکوسیستم ها رابابروز اشفتگی تشریح می نماید دراغلب مدلهای ارتجاع ازتکنیک خطی درانالیزها استفاده شده است و با استفاده ازتوابع معینی بزرگی ویژگیهای سیستمها و خاصیت پایداری متعادل تشریح میگردد دراین مورد مدلهایی موفق بودند که تلفیقی ازمدلهای تئوری و تجربی همانند مدل تطبیقی هولینگ و همکاران 2004 باشند درتخریب سیستمهای طبیعی به تدریج خاصیت ارتجاعی خود را ازدست داده و قدرت تحمل اشفتگی اسیب می بیند بدون اینکه درعملکرد ساختارالگوها و کنترلهاتغییری ایجادشود ارتجاع اکولوژیکی به عنوان یک ویژگی فرصتی را برای محققین و مدیران برای فراگیری و تطبیق با ذات غیرقابل پیشگویی کامل اکوسیستم ها ایجادمی کند

ارتجاع، آشفتگی، اکوسیستم، هولینگ