بررسی عوامل موثر بر گسترش حاشیه نشینی در شهر اراک و راهکارهای مقابله با آن
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: بیست و هفتمین کنفرانس ملی شهرسازی ،معماری ،عمران و محیط زیست
- کد COI اختصاصی: PSHCONF27_320
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 18
نویسندگان
شهرداری اراک
چکیده
حاشیه نشینی به عنوان یکی از پیامدهای ناخواسته رشد شهرنشینی ناموزون، چالشی عمده در شهرهای متوسط و بزرگ ایران است. هدف از این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر گسترش حاشیه نشینی در شهر اراک و ارائه راهکارهای مقابله با آن است. بدین منظور، از روش ترکیبی (کیفی-کمی) استفاده شد. در بخش کمی، با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست و نرم افزار ArcGIS، میزان گسترش کالبدی حاشیه ها در بازه ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۲ محاسبه گردید. در بخش کیفی، با مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۲۵ خانوار حاشیه نشین و ۱۰ کارشناس شهرسازی، عوامل موثر در جذب جمعیت به حاشیه ها شناسایی و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که مساحت مناطق حاشیه ای شهر اراک از ۱۸.۳ کیلومتر مربع در سال ۱۳۸۵ به ۳۷.۶ کیلومتر مربع در سال ۱۴۰۲ رسیده است — رشدی معادل ۱۰۵%. مهم ترین مناطق حاشیه نشین هستند. تحلیل عوامل موثر نشان می دهد که سه عامل اصلی شامل: قیمت پایین زمین و مسکن (وزن ۰.۳۴)، فشار مهاجرت روستایی و بین شهری (وزن ۰.۲۹) و ضعف نظارت شهری و قوانین ساختمانی (وزن ۰.۲۲) بیشترین تاثیر را در گسترش حاشیه نشینی دارند. همچنین، عوامل ثانویه ای مانند نبود سیاست های مسکن ارزان قیمت، گسترش غیرقانونی معابر و عدم دسترسی به خدمات، گسترش حاشیه نشینی را تشدید کرده اند. در نهایت، راهکارهایی مبتنی بر بازآفرینی حاشیه ها، اصلاح قوانین مالکیت زمین، توسعه مسکن اجتماعی و مشارکت شهروندی ارائه شده است. این مطالعه هشدار می دهد که بدون مداخله فوری، حاشیه نشینی در اراک به بحرانی اجتماعی-فضایی تبدیل خواهد شد.کلیدواژه ها
حاشیه نشینی، شهر اراک، عوامل موثر، GIS، مصاحبه کیفی، بازآفرینی شهری، سیاست مسکناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.