حسین معتمدی - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، خوزستان
امیر تاج بخش - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، خوزستان

باکتری آلیسایکلوباسیلوس از اوایل دهه ی 1990 به عنوان عامل فساد آب میوه مورد توجه خاص قرارگرفته است. آلیسایکلوباسیلوس که یک باکتری اسپوردار و مقاوم به گرماست موجب تغییر مزه و بوی اب میوه می شود و خسارات قابل توجهی را به صنایع آب میوه سازی وارد می سازد. هدف از این تحقیق شناسایی این باکتری از آب میوه های مختلف موجود در بازار با تکنیک سریع و دقیق PCR با استفاده از پرایمرهای اختصاصی می باشد. مواد و روش ها: آب میوه های مخالف شامل اب سیب، پرتقال، آلوورا، چند میوه و سیب موز در دمای 80 درجه سانتیگراد برای 10 دقیقه قرار گرفتند. سپس 150 میلی لیتر آب میوه به همراه 50 میلی لیتر محیط کشت AAM برای 20-18 ساعت همراه با شیک در دمای 43 درجه سانتی گراد انکوبه شدند. سانتریفیوژ با دور rpm9000 برای 10 دقیقه انجام پذیرفت. از رسوب باقی مانده برای استخراج DNA به روش استخراج با کیت انجام شد. سپس PCR برای ژن Squalene Cyclase صورت گرفت و نتایج با استفاده از الکتروفورز مشاهده گردید. در نهایت این قطعه با آنزیم ECORI برش داده شد. یافته ها: از 22 نمونه آب میوه ی مورد بررسی، در 5 مورد فرآورده PCR ژن هدف باکتری Alicyclobacillus acidoterrestris موفق بود. جایگاه باندهای حاصل از تکثیر DNA (با طول 658 جفت باز) گواه بر درستی PCR برای ژن Squalene Cyclase بوده است. استفاده از این تکنیک موجب افزایش دقت و کاهش زمان بررسی وجود این باکتری مهم در اب میوه ها می گردد. پس از برش با آنزیم ECORI و انجام الکتروفورز باندهایی واضح در نواحی 118 و 528 جفت بازی مشاهده شد که این حالت مطابق با الگوی RFLP حاصل از باکتری Alicyclobacillus acidoterrestris می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق می توان باین کرد که آلودگی به باکتری Alicyclobacillus acidoterrestris در صنایع تولید آب میوه مشکل ساز است و لازم است آلودگی آب میوه ها به آن بررسی شود. برای این منظور تکنیک PCR که در جهت بالا بردن دقت، موجب کاهش هزینه ها و صرفه جویی در زمان در صنایع آب میوه سازی توصیه می شود. تکنیک PCR با استفاده از پرایمرهای اختصاصی این باکری جایگزین مناسبی برای شناسایی از طریق تست های بیوشیمیایی، RT-PCR و تعیین توالی می باشد که اغلب زمان بر و نیازمند انجام چند تست می باشد. باندهای حاصله از PCR-RFLP مطابق با الگوی برش قطعه تکثیری دلیل دیگری بر اختصاصیت PCR استفاه شده برای شناسایی باکتری Alicyclobacillus acidoterrestris می باشد.

آلیسایکلوباسیلوس، فساد آب میوه، PCR، باکتری ترموفیل