محمد دادگر - دانشجوی کارشناسی ارشد و پژوهشگر جوان گروه صنایع غذایی دانشگاه آزاد اصفهان (خوراسگان)
حامد دادگر - عضو گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اصفهان (خوراسگان)

در شرایط پائین تر از نقطه بحرانی تعادلات بخار- مایع به صورتی است که بخار در سطح جدایش دو فاز و مایع در پائین سطح قرار می گیرد. با افزایش دما و فشار به تدریج دانسیته مایع کاهش و گاز افزایش می یابد و دانسیته ی دو فاز با یکدیگر برابر می شود. این همان نقطه بحرانی است تشخیص سطح جدایش دو فاز در نقطه بحرانی غیر ممکن است. دی اکسید کربن و آب شایع ترین مایعات فوق بحرانی هستند. به طور کلی هر ماده در دما و فشار بالاتر از نقطه بحرانی خود را، که در آن مایع متمایز و فاز گاز وجود ن دارد را سیال بحرانی گویند. در شرایط دما و فشار بالاتر از نقطه بحرانی ، سیال فوق بحرانی نامیده می شود. مشکلات عمده ای که در خالص سازی بهینه مواد اولیه و محصولات در صنایع غذایی وجود دارد، باعث شده تا محققین و صنعتگران در جستجوی روشهای جدیدتر و بهتری باشند. یکی از روشهای جدید که در چند دهه اخیر برای تخلیص مواد اولیه و محصولات پیشنهاد شده، استخراج به وسیله سیالات فوق بحرانی است. (Supercritical fluid) در این روش جداسازی، از یک گازمتراکم در حالت فوق بحرانی- یعنی سیالی تحت شرایط دما و فشاری بالاتر از مقادیر بحرانی به عنوان حلال استفاده می شود.

سیال، فوق بحرانی، دی اکسید کربن