مریم محمدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز
بابک قنبرزاده - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
حامد همیشه کار - استادیار مرکز تحقیقات دارویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
رضا رضایی مکرم - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

هدف: ویتامین D یک ترکیب با ساختار استرولی است که نقش مهمی را در تشکیل ماتریکس غضروف و استخوان ایفا می کند. منبع اصلی این ویتامین درمعرض نور کافی قرار گرفتن و غذاهای غنی شده با این ویتامین است. اما غنی سازی با ویتامینهای محلول در چربی آسان نیست چون این ویتامینها، در محلولهای آبی مثل نوشیدنیها، قابلیت دیسپرس شدن کمی دارند. انکپسولاسیون ترکیبات غذا- دارو توسط حاملهای لیپیدی مانند لیپوزومها، یک روش مؤثر برای حفاظت ویژگیهای ذاتی آنها در طی دوره نگهداری است. هدف این کار تحقیقی، آماده سازی نانولیپوزومهای حاوی ویتامین (D(3، تعیین خصوصیات آن و مطالعه بر روی پایداری فرمولاسیون آماده سازی شده است. مواد و روشها: نانولیپوزومهای حاوی ویتامین (D(3 با استفاده از غلظتهای متفاوت لسیتین-کلسترول ( 30-30، 40-20، 50-10 و 60-0) و توسط روش هیدراسیون لایه نازک و سونیکاسیون تهیه شدند. اندازه ذرات و پتانسیل زتا، با روش پراکنش نور لیزری تعیین شدند. راندمان کپسولاسیون با استفاده ازدستگاه HPLC انجام شد. آزمونهای کدورت، پایداری و خواص رئولوژیکی نیز برای تعیین خواص فیزیکوشیمیایی نانولیپوزومها انجام گرفتند. نتایج و بحث:با ورود کلسترول به ساختار، پتانسیل زتا از 29- به 42/8- افزایش یافت. بالاترین مقدار کدورت مربوط به نمونه با نسبت وزنی 30:30 لسیتین- کلسترول بود. محلولهای لیپوزومی در تمامی غلظتهای لسیتین- کلسترول دارای رفتار نیوتنی بودند. نمونه ها در طی مدت زمان نگهداری در دمای 4˚ C پایدار ماندند. نتیجهگیری کلی:روش مورد استفاده در این تحقیق، از نظر انکپسولاسیون ویتامین (D(3، کاهش ذرات در مقیاس نانو و توزیع اندازه ذرات باریک و تک مد، ایجاد پایداری در طول زمان و دیگر خصوصیات مورد انتظار روش مناسبی بوده است.

انکپسولاسیون، نانولیپوزوم، ویتامین (D(3، پایداری