جمال ادهمی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

در جامعه بشری، نمادها، خاطرات و حافظه تاریخی و فرهنگی در حیطه یک تجربه قراردادی بین افراد معناگذاری می شوند، به نحوی که گاه حتی از خود محل زندگی نیز پراهمیت تر جلوه می نمایند زیرا بیانگر هویت، شخصیت و عصاره محل زندگی شان است و بعنوان تجربه جمعی در خوانش شهروندان از محیط زیستی شان و نحوه تعاملات اجتماعی و نظم و پویایی آن تاثیر مستقیم برجای می گذارند. به طوریکه هویت گروه را تعیین می کند، گذشته گروه را قابل فهم و آرمان هایش را برای آینده تعریف و تعیین می کند. امروزه یکی از مسائل جوامع شهری، بحث هویت و حافظه شهری است. کم توجهی به ابعاد و عوامل تجدید خاطره و هویت بخش در شهرهای جدید، باعث ایجاد محیط هایی مصنوع و تهی از هویت انسانی می گردد. از نتایج این امر، پایین بودن احساس تعلق مکانی، همبستگی و مشارکت اجتماعی، کاهش انگیزه ساکنان برای ادامه سکونت و تاثیر در عدم تحقق اهداف جمعیتی است پژوهش موجود در همین راستا و برای بررسی وضعیت حافظه تاریخی و فرهنگی در سنندج با روش چندگانه (روش پیمایشی و روش اسنادی) و با استفاده از پرسش نامه در مورد 455 نفر نمونه از افراد 15 سال به بالای ساکن شهر سنندج ایران انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که هرچند نسل های سه گانه تعلق بالایی نسبت به زادگاه خود دارند اما نسل های بزرگسال خاطرات ناخوشایند بیشتری نسبت به نسل جوان دارند و همچنین نمادها و عناصر حافظه فرهنگی شهروندان سنندجی نسل به نسل در حال تضعیف و استحاله در نمادها و عناصر غیربومی است.

هویت، خاطره، حافظه فرهنگی، حافظه شهری، تعلق مکانی