بررسی جایگاه سیستان در اساطیر و حماسههای ایرانی

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: بیست و یکمین کنفرانس بین المللی مطالعات زبان، ادبیات، فرهنگ و تاریخ
  • کد COI اختصاصی: LLCSCONF21_051
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 46
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیده پروان

دانشگاه شیراز

زهرا ریاحی زمین

دانشگاه شیراز

چکیده

سیستان همواره یکی از مناطق مهم در ادب فارسی بوده است. هدف اصلی پژوهش پیشرو، بررسی اهمیت سیستان و جایگاه آن در روایات اساطیری و حماسی ایرانی شاهنامه، گرشاسب نامه، فرامرزنامه، برزونامه، بهمننامه، شهریارنامه، بانوگشسب نامه، شبرنگنامه، رزمنامه شکاوند کوه و کک کوهزاد میباشد. روش تحقیق در انجام این پژوهش، تحلیلی توصیفی، با استفاده از منابع کتابخانه ای است. بررسی منابع تاریخی و جغرافیایی نشان میدهد که اهمیت یک ناحیه در اساطیر و حماسه ها به هیچ عنوان اتفاقی نیست و موقعیت جغرافیایی یک منطقه در شکلگیری اساطیر و حماسه های اقوام مختلف بسیار تاثیرگذار و حائز اهمیت میباشد. دریاچه و دلتای هیرمند نیز که در پیدایش جوامع انسانی در سیستان اهمیت به سزایی داشت، سبب به وجود آمدن روایات اساطیری و حماسی دربارهی این ناحیه شد. بر اساس سنت زرتشتی، در این ناحیه حوادث مهمی نظیر نگهداری نطفه سوشیانت، داستان فریدون و جنگ میان فرزندان او و قبول و رواج دین زرتشت توسط ویشتاسب، به وقوع به پیوسته است. داستان خشکسالی ایرانشهر و بستن سدها توسط افراسیاب یا نبرد گرشاسب با باد نیز، بازتابی از وضعیت جغرافیایی سیستان در اساطیر و متون مقدس زرتشتی است. کوه خواجه (اوشیدم) که در اوستا از آن یاد شده و مکانهایی چون قلعه رستم، قلعه سام و قلعه کک کوهزاد که نزد سیستانیان شناخته شده است، نشان از پیوند عمیق سیستان با روایات اساطیری و حماسی دارد. در شاهنامه و دیگر مت ون حماسی، سیستان به جهت این که محل فرمانروایی مهمترین خاندان پهلوانی ایران و تامین نیروی جنگی سپاه ایران بوده، اهمیت ویژه ای دارد؛ اما در متون مختلف و در ادوار مختلف جایگاهی متفاوت دارد.

کلیدواژه ها

سیستان, اساطیر ایرانی, حماسه ایرانی, شاهنامه, گرشاسبنامه, فرامرزنامه, برزونامه, بهمننامه, شهریارنامه, بانوگشسب نامه, شبرنگنامه, رزمنامه شکاوند, کوهزاد, کک کوهزاد

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.