تکامل ساختاری تاقدیس ناوگون لاچینگ در پایانه باختری گسل دوچاه، غرب استان قم، شمال ایران مرکزی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله علوم زمین خوارزمی، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_GNF-9-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 25
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Mohadese Ajami

University of Tehran

Reza Nozaem

University of Tehran

Saeed Madanipour

Tarbiat Modares University

Vahid Tavakoli

University of Tehran

Mohsen Eliassi

University of Tehran

saeed Haj Amini

University of Tehran

Kosar Shadram

Tarbiat Modares University

چکیده

تاقدیس ناوگون لاچینگ در شمال باختر تاقدیس میل و منتهی الیه باختری گسل دوچاه در شمال ایران مرکزی واقع شده است. در این ناوگون عضوهای انتهایی سازند قم (عضو E و G) و سرخ بالایی و کنگلومرای پلیوسن با روند اثر سطح محوری شمال باختری- جنوب خاوری با میل به سمت جنوب خاور چین خورده اند و هندسه یک تاقدیس ناوگون را نمایان می سازند. در این ناوگون لایه های شکل پذیر مارنی و گچی عضوهای E و G سازند قم در همبری با لایه های پرقوام کنگلومرا و ماسه سنگ از سازند سرخ بالایی قرار گرفته اند. این همبری و اعمال فازهای دگرریختی سبب مهاجرت لایه های خمیری و افزایش ستبرای قابل توجه در نهشته های مارنی-گچی سازند قم (به ویژه عضو E ) گشته که در نتیجه حرکت جریانی لایه های با رفتار خمیری ضمن افزایش قابل توجه ضخامت آنها در محل لولای تاقدیس ناوگون لاچینگ، موجب برگشته شدن لایه ها در پهلوهای این چین گشته است. در نهایت یک تاقدیس جعبه ای با ماهیت برگشته و ناوفرم (synformal anticline box fold) حاصل شده است.  بررسی های ساختاری به عمل آمده روشن ساخت که تشکیل این چین ابتدا در اثر حرکت ترافشارشی راست بر و به موازات گسل دوچاه انجام شده و در بازه زمانی پسامیوسن و اعمال نیروی برشی راستالغز چپ بر حول قطب صفحه محوری حدود ۱۳۵ درجه به صورت پادساعت گرد (با دید به سمت شمال) چرخیده و بصورت ناوفرم در آمده است. عامل ایجاد نیروی برشی چپ بر شاید مرتبط با چرخش ساعت گرد ورقه خزر جنوبی و اعمال برش چپ بر بر قسمت های شمالی ایران مرکزی مانند آنچه در گسل کوشک نصرت مشاهده شده است، باشد.

کلیدواژه ها

The Lachinag Synformal Anticline, Dochah fault, Qom Formation, Central Iran, تاقدیس ناوگون, لاچینگ, گسل دوچاه, سازند قم, ایران مرکزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.