بررسی سیستم غالب جریان در حوضه کارستی نکارود
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله علوم زمین خوارزمی، دوره: 10، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_GNF-10-2_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 14
نویسندگان
دانشگاه صنعتی شاهرود
دانشگاه خوارزمی
دانشگاه صنعتی شاهرود
ramazan ramazani omali ramazani omali
دانشگاه صنعتی شاهرود
چکیده
حوضه نکارود با وسعت ۲۲۷۵ کیلومترمربع در شمال ایران قرار دارد. در حوضه نکارود بخش عمده آهک ها شامل سنگ آهک های ضخیم لایه و توده ای سازند لار و آهک های کرتاسه بوده و به مقدار کمتری سنگ آهک سازندهای الیکا، دلیچای و آهک های روته نیز وجود دارد. خصوصیات مختلفی از قبیل میزان رخنمون، ضخامت و خصوصیات لیتولوژیکی سنگ های کارستی و ارتباط با لیتولوژی های دیگر در مقیاس ناحیه ای، کنترل کننده های زمین شناسی توسعه ی کارست را تشکیل می دهند. از میان این عوامل ضخامت و لیتولوژی سازندهای موجود در منطقه مورد مطالعه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، به گونه ای که اگر سنگ آهک رخنمون یافته ضخیم لایه و توده ای باشد معمولا پدیده کارستی شدن با سرعت و شدت بیشتری انجام می شود. در راستای بررسی و تجزیه و تحلیل پارامترهایی همچون هیدروگراف و منحنی فرود چشمه های حوضه، ضریب بده، نوع سیستم جریان (مجرایی و افشان)، تعیین منشا تغذیه و کیفیت آب چشمه ها، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی چشمه ها (دبی، هدایت الکتریکی، دما و ...) مورد تجزیه و آنالیز قرار گرفت. در حوضه نکارود، چهار چشمه کارستی جزی، اسپه او، کعوچشمه و سن بی آبدهی نسبتا بالایی دارند که به عنوان چشمه های منتخب مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی تغییرات زمانی آبدهی بیانگر این است که آبدهی چشمه به طور قابل توجهی به بارش های منطقه وابسته است. به این ترتیب که با رخداد بارش های بیش از ۱۵ میلی متر (که موجب تغذیه آبخوان می شوند) آبدهی چشمه ها با تاخیر زمانی نسبتا کوتاهی افزایش پیدا می کند. علاوه بر این، بررسی تغییرات زمانی هدایت الکتریکی چشمه های کارستی نشان می دهد که با افزایش دبی، هدایت الکتریکی کاهش می یابد. این مسئله بیانگر این است که با تغذیه آبخوان کارستی و افزایش سهم آب های تغذیه شده، فرایند رقیق سازی موجب کاهش املاح محلول در آب آبخوان شده و در نتیجه هدایت الکتریکی کاهش پیدا می کند. بررسی منحنی فرود نشان داد که منحنی فرود برای تمام چشمه های منتخب چندشیبه بوده و مقدار ضریب های بده در محدوده ۱۰-۳ تا ۱۰-۲ قرار می گیرد. با توجه به این که ضریب تغییرات دبی و همچنین ضریب بده در هر چهار چشمه کارستی نسبتا بالا می باشد، بنابراین می توان نتیجه گرفت که سیستم جریان غالب در این آبخوان کارستی از نوع مجرایی – افشان است.کلیدواژه ها
Karst spring, dominant flow system, Nekarood., چشمه کارستی, سیستم غالب جریان, نکارود.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.