مانا ابراهیمی مجرد - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه علم و صنعت ایران
سیدمحمدامین مجابی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

شهر به عنوان نهادی انسانی- مدنی تحت تأثیر پدیده‌های گوناگون، سیری همواره متحول را طی می‌کند و به عنوان یک موجود زنده، هویت و هستی خود را مستقیماً از هویت اجتماع انسانی و بستر جغرافیایی خود می‌گیرد. فرهنگ نیز همواره به عنوان جنبه مهمی از هویت انسان شناخته می‌شود، که ابعاد مختلف آن تأثیر بسزایی در طرح‌های توسعه شهری دارد. سیاست‌های اخیر در احیای شهری معمولاً با موفقیت زیادی همراه نبوده است و یا متضمن توسعه پایدار در جامعه نیست، اما مسأله فرهنگ و بازشناسی هویت شهری یکی از راهکارهایی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی در زندگی جوامع انسانی و توسعه پایدار شهری داشته باشد. مقاله حاضر خواهد کوشید تا ضمن تلاش برای معرفی اهمیت احیای شهری با محوریت فرهنگ و تشریح رویکردهایی که در این زمینه مطرح است، اقدامات صورت گرفته در ارتباط با احیا و توسعه پایدار را مورد بررسی قرار دهد. در این مورد یکی از نمونه‌های موفق در زمینه احیای شهری فرهنگی، یعنی شهر گلاسکو نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در واقع احیای شهری فرهنگ- محور به عنوان یک وزنه تعادلی برای فرآیند جهانی شدن فرهنگی به حساب می‌آید. روش تحقیق در مرحله بررسی راهکارهای احیا و توسعه شهری، تحلیلی- توصیفی با استفاده از داده‌های اسنادی یا کتابخانه‌ای است. روش تحلیل داده‌ها، اسنادی- پیمایشی خواهد بود. نتیجه اینکه کلید موفقیت یک شهر می‌تواند در گرو توسعه یک محیط مردمی در سطح جهانی باشد. اما در مورد احیای فرهنگ- محور چنین محیطی در بستری که دارای هویت محلی است بهتر شکل خواهد گرفت و راه حلی برای توسعه پایدار در آینده است. به عبارتی دیگر، احیای فرهنگ- محور چارچوبی مهیا می‌سازد که مردم می‌توانند حس تعلق به مکان و فضا، و مهم‌تر از آن به تاریخ خود را مجدداً به دست آورند، این آگاهی می‌تواند درک درست و روشنی از آینده را نیز به دست دهد.

احیای شهری، فرهنگ، توسعه پایدار، گلاسگو